Instytucje sejmikowe: sądy skarbowe
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Instytucje sejmikowe: sądy skarbowe Wojciech Kalwat
jan III 6 groszy aw.JPG

Rozwój rządów sejmikowych doprowadził do przejęcia przez sejmiki kontroli nad częścią podatków, zbieranie których dotychczas leżało w gestii państwa. Nad ich prawidłowym wybieraniem czuwał początkowo marszałek sejmikowy. Wzrost kompetencji sejmików spowodował zwiększenie obowiązków marszałka, dlatego też w połowie XVII stulecia pojawiły się komisje spraw skarbowych, inaczej zwane „deputacjami do rozliczeń”, które z kolei przekształciły się w sądy skarbowe. Pierwszy taki sąd powołano w 1652 roku dla ziemi łomżyńskiej. Trzy lata później zyskało to aprobatę sejmu, który w 1690 roku usankcjonował ich działanie na terenie całego państwa według wzorców wypracowanych przez sandomierzan. Sądy te rozliczały i sądziły poborców podatków. Z czasem zajęły się przekazywaniem pieniędzy wojsku komputowemu, zawieraniem umów z dzierżawcami podatków od wyszynku alkoholi (czopowe i szelężne) i sporządzaniem taryf podatkowych. W czasach wojny północnej sądy te rokowały z dowódcami wojsk polskich i obcych przechodzących przez teren danego województwa. Kres ich istnienia przyniósł dopiero sejm niemy. Z czasem zaczęto odczuwać jego brak i na powrót powoływano „deputacje do rozliczeń”.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem