PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Komplet Sztućców

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzemiosło artystyczne
Francois Dominique Naudin (1764-1843), Martin Guillaume Biennais (1764-1843)
Paryż
1809-1819
Srebro złocone, odlewane, cyzelowane i grawerowane
noże – 20,5 cm, widelce - 18,5 cm, łyżeczki – 15 cm, szufelki – 23,5 cm
noże – Wil.2459/1-72; łyżeczki do herbaty - Wil.2401/1-23; łyżki - Wil.2458/1-72; widelce - Wil.2460/1-72; łyżki do kompotu - Wil.2461/1-6; szufelki - Wil.2462/1-3; łyżka do cukru pudru - Wil.2463

42_serwis stołowy.jpg

Prezentowany komplet sztućców został wykonany przez dwóch złotników: noże powstały w warsztacie M.G. Biennais’go, natomiast widelce, łyżki oraz sztućce środka stołu - we współpracującym z nim warsztacie artysty złotnika François’a Dominique’a Naudin’a, specjalizującym się w wytwarzaniu sztućców. Komplet był przechowywany w drewnianej kantynie wykonanej przez M.G. Biennais’go. Trzonki sztućców są dekorowane ozdobnym ornamentem oraz herbem Potockich - Pilawą - z napisem obiegającym u dołu tarczę: Scutum Opponebat Scutis. Dekoracja i herby na trzonkach wykonane w dwóch warsztatach są identyczne. Obecnie do kompletu dołączono łyżeczki do herbaty, zamówione przez hetmana Ksawerego Branickiego u F.D. Naudin’a, które stanowiły uzupełnienie serwisu do kawy i herbaty wykonanego przez J.C. Odiota ze złoconego srebra. Oznaczone na rewersie trzonków herbami Korczak i Engelhardt, odbiegają dekoracją od pozostałych nakryć. Do wilanowskiego kredensu zostały włączone w roku 1892 po wprowadzeniu się hr. Branickich.

W XVIII i XIX w. sztućce stały się istotnym elementem srebrnej zastawy stołowej. Z nakryć osobistych, w końcu XVII w. noszonych ze sobą, przekształciły się w niezbędny i powszechny element nakrycia stołu. Zależnie od statusu materialnego używano sztućców żelaznych, cynowych lub srebrnych. Nakrycia ze srebra złoconego zdobiły stoły najbogatszych. W wieku XVIII sztućce przybrały swoje ostateczne formy, praktyczne i funkcjonalne. Okrągły czerpak łyżki wydłużono, nadając mu formę owalną. Niewygodny trzonek w kształcie pręta zastąpiono płaskim, szerokim, ułatwiającym trzymanie. Jego kształt powielono w widelcu. Upowszechniający się od XVI w. widelec dla wygody jedzącego poszerzono o czwarty ząb. Powszechność tego sztućca od końca XVII w. sprawiła, że nóż przestał służyć do przenoszenia odkrojonych porcji do ust. Pomimo to, dla bezpieczeństwa posługujących się nim przy jedzeniu, zaokrąglono jego spiczasty koniec. W wieku XVIII, ze względów estetycznych, do nakładania potraw z półmisków wprowadzono sztućce półmiskowe. Ewolucja sztućca osiągnęła swoje apogeum w wieku XIX. Produkowano modele sztućców o zawężonym przeznaczeniu (do raków, homarów, sardynek, ostryg, arbuzów etc.), doprowadzając niekiedy ich różnorodność do granic absurdu.

Joanna Paprocka-Gajek

57_zakończenia trzonków starożytnych łyżek polskich, gloger encyklopedia.jpg

Historia ewolucji sztućców

Czy warto mówić cokolwiek o sztućcach? Łyżką, nożem i widelcem posługujemy się przecież „od zawsze”; są to po prostu niezbędne …

44_obraz1a_strona z katalogu frageta.jpg

Tańsze a równie dobre - przełom w produkcji sztućców

Upadek cechów w XIX w., zniesienie barier celnych, zwiększenie możliwości eksportowe dzięki usprawnieniu transportu przyczyniły się do gwałtownego rozwoju gospodarki, …

zastawa_stolowa_na_strone

Zastawa Stołowa

Wielki srebrny serwis obiadowy, pomimo że niekompletny, jest wyjątkowym, jednym z najliczniejszych tego typu zespołów w zbiorach polskich. Dzieło wybitnego złotnika francuskiego z końca XVIII i początków XIX w. - Martina Guillaume’a Biennais’go.

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem