Pac Michał Kazimierz (ok. 1624 -1682)
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pac Michał Kazimierz (ok. 1624 -1682) źródło: Polski Słownik Biograficzny
pac_michał_kazimierz.jpg

Pac Michał Kazimierz (ok. 1624 -1682) hetman wielki litewski, wojewoda wileński. Od wczesnej młodości służył w wojsku. W r. 1652 ciężko zranił Jana Sobieskiego w pojedynku o córkę guwernera Sobieskich Pawła Orchowskiego. W czasie potopu szwedzkiego (1655-60) wyróżnił się w walkach na terenie Inflant, Kurlandii i Żmudzi. Pełnił funkcję regimentarza lewego skrzydła armii litewskiej; pozostawał w konflikcie z hetmanem wielkim litewskim Pawłem Sapiehą. Pozyskany przez swojego krewnego Krzysztofa Zygmunta Paca, popierał dworskie plany elekcji vivente rege. Przyczynił się do rozwiązania antykrólewskiego związku wojska litewskiego w kwietniu 1663. Królowa Ludwika Maria obiecała mu buławę polną litewską, otrzymał ją w grudniu wraz z urzędem wojewody smoleńskiego. Wspierał zamiary polityczne królowej.

Podczas rokoszu Lubomirskiego (1665-66) stanął wprawdzie przy królu, jednak w bitwie pod Mątwami (13 VII 1666) wymówił się od udziału w walce. Otrzymawszy w r. 1667 buławę wielką litewską po zmarłym Sapieże zajął się reorganizacją wojska. Po śmierci Ludwiki Marii skłaniał się do projektu osadzenia na polskim tronie cara Aleksego Michajłowicza, a po abdykacji króla Jana Kazimierza lawirował między stronnictwami. Choć wybór Michała Korybuta Wiśniowieckiego w r. 1669 zaskoczył Paców, wkrótce stali się niezbędni nowemu królowi. Jesienią 1671 wojsko litewskie odmówiło posłuszeństwa hetmanowi, nie chcąc wziąć udziału w wyprawie hetmana wielkiego koronnego na Tatarów. W r. 1672, w okresie najostrzejszej konfrontacji z malkontentami, Pac trwał przy królu, zdecydowanie potępiając jego przeciwników, zwłaszcza Jana Sobieskiego. Podczas wyprawy chocimskiej 1673 spierał się z hetmanem wielkim koronnym o dowództwo, dzięki ustępstwom Sobieskiego doszło do wspólnego marszu obu wojsk. Zaraz po bitwie Pac odszedł ze swym wojskiem na Litwę, czym uniemożliwił wykorzystanie zwycięstwa nad Turkami.

Po śmierci Michała Korybuta pertraktował z dyplomatami rosyjskimi na temat kandydatury carewicza Fiodora, potem skłaniał się ku kandydatowi habsburskiemu. Podczas elekcji 1674 zaprotestował, gdy województwa koronne okrzyknęły Sobieskiego królem, ostatecznie wyraził zgodę na jego elekcję. W l. 1674-5 znów nie stawiał się z armią lit. na wezwanie Jana III. Występował przeciw profrancuskiej polityce króla., buntując przeciw niemu szlachtę. Odznaczył się dopiero w kampanii żurawińskiej 1676. Latem 1678 spiskował przeciw Sobieskiemu, planując jego detreonizację na rzecz Karola Lotaryńskiego. W ostatnich latach życia skłaniał się ku polityce probrandenburskiej. Najokazalszą fundacją Paca jest piękny barokowy kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie. Zgodnie z jego wolą, pochowano go w podziemiach u wejścia do kościoła, pod płytą z napisem „hic iacet peccator Pac” (tu leży grzesznik Pac).

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem