Pierwszy Statut Litewski (1529)
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pierwszy Statut Litewski (1529) Wojciech Kalwat
Kazimierz Jagiellończyk

Sejm w Wilnie w 1529 roku przyjął kodyfikację zwaną Pierwszym Statutem Litewskim lub też Kodeksem Gasztołda. Składał się on z 282 artykułów podzielonych na 13 rozdziałów. Opisano w nim prawo publicznoprawne, prawo karne, cywilne. Szczególnie precyzyjne było unormowanie prawa procesowego. Proces karny oparty został o zasadę jawności postępowania i równości stron procesowych. Wprowadzono również znaną współcześnie instytucję przedawnienia.

Pierwszy Statut odzwierciedlał aktualny stan wiedzy prawniczej. Opierał się więc na litewskim i ruskim prawie zwyczajowym, na prawie stanowionym (przywileje książęce, konstytucje sejmu), Sudiebniku Kazimierza Jagiellończyka, Ruskiej Prawdzie. Nie brak w statucie także wzorców koronnych, a także pochodzących z prawa rzymskiego.

Ten zredagowany po rusku kodeks z czasem został przetłumaczony na łacinę i polski. Potwierdzał ograniczenia władzy książęcej i rozciągał dotychczasowe przywileje na teren całego państwa, a także prawa szlachty litewskiej, w tym nietykalności osobistej szlachty.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem