Piwo Jan h. Prawdzic (zm. 1673)
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Piwo Jan h. Prawdzic (zm. 1673) źródło: Polski Słownik Biograficzny
57_wyprawa_na_czambuły_tatarskie_plaskorzezba_attyki.jpg

Piwo Jan h. Prawdzic (zm. 1673), zagończyk, pułkownik królewski. Zapewne od wczesnej młodości służył wojskowo, w 1665 r. został rotmistrzem chorągwi tatarskiej. Starając się o rękę dwórki Marii Kazimiery d’Arquien, Barbary Głębockiej, znalazł się w kręgu hetmana Jana Sobieskiego. Uczestniczył w kampanii na Ukrainie w 1666 r., wsławiając się głównie rozbojami, dokonywanymi przez podległych mu żołnierzy (m.in. w czasie powrotu 20 IX pobili oni nahajkami poetę Wacława Potockiego, współwłaściciela obrabowanej i spalonej przez nich wsi Łużna).

W sierpniu 1667 r. stoczył w okolicach Kamieńca Podolskiego potyczkę z czambułem tatarskim Elle murzy, a w trakcie wypadu rozpoznawczego pod Białą Cerkiew rozbił dwa czambuły, jednak pod naciskiem trzeciego został zmuszony do odwrotu. Od 1668 r. nawiązał współpracę z siłami moskiewskimi wojewody kijowskiego Szeremietiewa i wziął udział w wyprawie na Polesie Kijowskie przeciw Kozakom Piotra Doroszenki, zajmując Stajki, Czarnobyl, Dymir i monaster w Meżyhorze.

W 1670 r. wyruszył na odsiecz załodze Białej Cerkwi, a po odblokowaniu twierdzy wiosną 1671 r. został skierowany przez Sobieskiego na Podole. W kwietniu powrócił na Polesie Kijowskie, skąd w odwecie za najazdy tatarskie podejmował niszczycielskie wyprawy na tereny zajęte przez Doroszenkę, pustosząc liczne wsie, odbijając jasyr i osłaniając kraj przed czambułami tatarskimi. W grudniu zajął i częściowo spalił Brusiłów, w styczniu 1672 r. zdobył Wasilków, nie zdołał jednak opanować miejscowego zameczku.

Po krótkim pobycie w Warszawie powrócił na Polesie Kijowskie; wykradł wówczas Michałowi Chanence, hetmanowi wiernych królowi Kozaków Zaporoskich, czerkieską niewolnicę, „pannę cudownej piękności”, którą wiosną 1673 r. pojął za żonę. Prawdopodobnie na początku września przyjął zaproszenie Chanenki na ucztę, podczas której (przed 15 IX 1673 r.) został rozsiekany przez Chanenkę i jego syna lub przez bliżej nieznanego Pawłowskiego z otoczenia kozackiego hetmana.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem