© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Chrościński (Chróściński) Wojciech Stanisław (ok. 1665-po 1722)

Chrościński (Chróściński) Wojciech Stanisław (ok. 1665-po 1722), poeta. Wywodził się z warszawskiej rodziny mieszczańskiej.

Służąc u podskarbiego nadwornego koronnego Andrzeja Modrzewskiego, razem ze swoim panem wziął udział w wyprawie wiedeńskiej 1683. Modrzewski zginął pod Wiedniem, a Chrościński eskortował jego ciało w drodze do domu. W liście do żony podskarbiego, Urszuli z Krasickich, opisał piękną, soczystą i barwną polszczyzną poczynania Modrzewskiego w dniu bitwy i okoliczności jego śmierci, opowiedział też jak sam szukał ciała swego pana na polu bitwy. Relacje z wyprawy wysyłał zapewne też do królowej Marii Kazimiery. W r. 1684 wydał dwa utwory poświęcone zwycięstwu wiedeńskiemu, polski poemat w 119 kunsztownych oktawach „Trąba wiekopomnej sławy i pamięci (…) Jana III (…) wiedeńską (…) victorią opiewająca” i łaciński, napisany prozą „Tuba vocalis …”. Dzieła te dedykował ówczesnemu biskupowi warmińskiemu Michałowi Radziejowskiemu, zapewne pozostawał wówczas w jego służbie. Na sejmie 1685 poeta znalazł się w gronie nobilitowanych za zasługi w bitwie pod Wiedniem.

Wkrótce został sekretarzem królewskim, a co więcej, pisarzem pokojowym. W r. 1695 opublikował przekład „Heroides” Owidiusza pt „Rozmowy listowne…”, dołączył do nich m.in. swój wiersz „Pożegnanie na obrazku NPMaryi, które (…) król (…) córce (…) własną ręką napisał”, powstały z okazji wyjazdu królewny Teresy Kunegundy do męża elektora bawarskiego Maksymiliana Emanuela. Wiersz ten uważano przez dłuższy czas za dzieło Jana III. Śmierć Sobieskiego opłakiwał „Lamentem strapionej ojczyzny”, zaś w r. 1717 wydał „Clipeus Serenissimi Joannis tertii”, panegiryczną genealogię Sobieskich. Chrościński żył podobno jeszcze na początku panowania Augusta III. Od śmierci pierwszej żony w jego pisarstwie dominowała tematyka religijna.

Dziękujemy Bibliotece Narodowej za udostępnienie materiałów ikonograficznych.