© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Cymelia dawnych elblążan

W czasie badań wykopaliskowych archeolodzy odkrywają nie tylko ślady dawnej zabudowy, ale również rozmaite przedmioty, a najczęściej ich fragmenty stanowiące materialną cząstkę dawnego świata. Są to rzeczy, którymi niegdyś posługiwano się na co dzień lub jedynie od święta. Świadczą one o rozmaitych upodobaniach, przyzwyczajeniach czy zainteresowaniach ludzi, którzy ich używali. W przypadku prac archeologicznych prowadzonych na terenie miast, przy dobrym stanie źródeł pisanych istnieje szansa powiązania takich ruchomości z zawodem lub statusem majątkowym mieszkańców określonych posesji. Takie cele stawiali sobie także badacze prowadzący prace na terenie Starego Miasta w Elblągu. Badania rozpoczęte tam w latach 80. XX w. kontynuowane są niemal do dziś, a każdy kolejny sezon dostarcza bogatych i różnorodnych zabytków.

Jednymi z najciekawszych znalezisk archeologicznych są cymelia, czyli wszelakie drobiazgi wykonane z różnych surowców – przede wszystkim z drewna i metali. W trakcie prac archeologicznych prowadzonych w Elblągu odkryto wiele tego typu wyrobów. Znalazły się wśród nich m.in. przedmioty związane z rozrywką – kostki do gry zrobione z bursztynu bądź poroża, pionki do szachów oraz dziecięce zabawki: łódeczki z kory, drewniane rzeźbione koniki i figurki. Po dawnych księgozbiorach pozostały ozdobne zamknięcia oraz oprawy książek. Pozostałością po reprezentacyjnych sztućcach były np. blaszki miedziane do okładania rękojeści z dekoracją trybowaną z motywem winorośli. O zwyczaju palenia tytoniu świadczą znaleziska fajek, np. złocona główka nowożytnej fajki tureckiej. Rzadkimi zabytkami są przedmioty związane z kultem – materialne dowody religijności, takie jak plakietka z wyobrażeniem św. Jerzego walczącego ze smokiem, oraz znaki pielgrzymie. Te ostatnie mogą również świadczyć o mobilności i ciekawości świata dawnych elblążan odwiedzających różne europejskie sanktuaria. Interesującymi zabytkami są miedziane czopy i kraniki stosowane w beczkach do spuszczania płynów.