Wstępna analiza fenologiczna drzew pomnikowych
Jedną z części projektu „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” były badania drzew pomnikowych rosnących na terenie ogrodów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Muzeum jako opiekun dóbr historycznych dba zarówno o pomniki kultury, jak i pomniki przyrody.
Pomnik przyrody
Za pomnik przyrody mogą być uznane – według definicji ustawowej – pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
W aktualnym ustawodawstwie nie określono prawnie wiążących „progowych rozmiarów” drzew pomnikowych, przyjęto w zamian kryterium „szczególnej wartości”. W praktyce za pomniki przyrody uznawane są drzewa lub krzewy wyróżniające się osiągniętym wiekiem lub rozmiarami spośród drzew i krzewów tego samego gatunku występujących w najbliższej okolicy albo osobniki osiągające rozmiary rzadko spotykane w skali regionu lub w kraju. Pomnikami przyrody stają się też drzewa o unikalnej wartości przyrodniczej, o szczególnej wartości kulturowej, naukowej i społecznej lub stanowiące element charakterystyczny krajobrazów kulturowych.
Opisując drzewa pomnikowe, dokonuje się jednocześnie opisu drzew najbardziej wartościowych, największych, najstarszych, a więc unikalnych, wyjątkowych, objętych ochroną jako element wartości przyrodniczej ekosystemu ogrodów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
W przypadku ogrodów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, drzewa i krzewy stanowią nieoceniony element krajobrazu kulturowego, są nierozerwalnie związane z historycznymi założeniami tych ogrodów.
Metodyka badań
Aby dokonać wstępnej inwentaryzacji drzew pomnikowych, badacze oglądali w naturze drzewa spełniające warunki pomników przyrody. Opisano ich położenie, sprawdzono oznakowanie tabliczką „pomnik przyrody”, dokonano identyfikacji każdego drzewa co do rodzaju, gatunku i dla niektórych osobników – co do odmiany. W trakcie prac inwentaryzatorskich wykonywano także dokumentację fotograficzną.
Wilanowskie drzewa pomnikowe
Na terenie ogrodów Muzeum Pałacu Jana III w Wilanowie zinwentaryzowano 28 egzemplarzy drzew pomnikowych, które należą do 6 rodzajów: dąb (Quercus sp.), grab (Carpinus sp.), lipa (Tilia sp.), olsza (Alnus sp.), topola (Populus sp.), wiąz (Ulmus sp.).Jedno z drzew jest drzewem martwym o całkowicie wyciętej koronie. Pozostałe 27 drzew to drzewa żywe o dobrej kondycji fizjologicznej.
Projekt „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” realizowany był dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
WIĘCEJ O PROJEKCIE >>TUTAJ.
WIĘCEJ O BADANIACH NAUKOWYCH PROWADZONYCH W RAMACH PROJEKTU >>TUTAJ.