Gniński Jan (zm. 1685)

Gniński Jan (zm. 1685), podkanclerzy koronny, dyplomata. Doświadczenie w dyplomacji zdobywał począwszy od udziału w poselstwie wysłanym przez Władysława IV po Ludwikę Marię Gonzagę (1645), poprzez poselstwo do króla Danii Fryderyka III w czasie potopu szwedzkiego (1657), po udział w rokowaniach za Szwecją w Oliwie (1660) i rokowania z Rosją (1661).
Gorliwy stronnik Jana Kazimierza, był marszałkiem sejmu 1664/5, na którym sądzono Jerzego Lubomirskiego i doprowadził do jego skazania. Król odwdzięczył się Gnińskiemu nadaniem podskarbiostwa nadwornego koronnego. W r. 1667 podskarbi wyruszył z misją dyplomatyczną do Szwecji, Danii i Rzeszy, po powrocie dostał urząd wojewody chełmińskiego.
Za panowania Michała Korybuta utrzymywał dobre stosunki zarówno ze stronnictwem dworskim, jak i malkontentami, zwłaszcza Janem Sobieskim. Uczestniczył w kampanii chocimskiej 1673, w bezkrólewiu nie chciał opowiadać się wyraźnie za żadnym kandydatem, ostatecznie poparł Sobieskiego, który obiecał mu urząd podkanclerzego. Z sejmu 1677 wysłany został w wielkim poselstwie do Turcji w celu zawarcia traktatu pokojowego, choć wcześniej Jan III planował powierzyć tę misję Mikołajowi Hieronimowi Sieniawskiemu. 13 I 1678 odbył Gniński wspaniały wjazd do Konstantynopola. Posłowi nie udało się zawrzeć spodziewanego porozumienia i król był zmuszony przeorientować swoja politykę zagraniczną.
Gniński nie rezygnował ze starań o podkanclerstwo, zapewne z myślą o tym zrezygnował z województwa chełmińskiego i przyjął po śmierci żony święcenia kapłańskie. Urząd otrzymał w r. 1681, stał się jednym z najbliższych współpracowników króla. Wziął udział u boku Jana III w wyprawie wiedeńskiej, a po bitwie pod Wiedniem uzgadniał z cesarzem Leopoldem I jego spotkanie z królem polskim.