© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Grzymułtowski Krzysztof (1620-1687)

Grzymułtowski Krzysztof (1620-1687) wojewoda poznański, dyplomata. W czasie potopu szwedzkiego uczestniczył w konfederacji tyszowieckiej, zawiązanej 29 XII 1655, a w roku następnym skłonił szlachtę wielkopolską do skonfederowania się przeciw Szwedom. Za zasługi w walce z najazdem szwedzkim dostał w r. 1656 kasztelanie poznańską. Delegowany na rokowania z elektorem brandenburskim w r. 1657, rozpoczął wówczas bliższą współpracę z Fryderykiem Wilhelmem i popierał odtąd jego interesy w Rzeczpospolitej. Jako przeciwnik elekcji vivente rege zbliżył się do marszałka wielkiego koronnego Jerzego Lubomirskiego, uczestniczył w działaniach rokoszowych po jego stronie i walczył w bitwie pod Mątwami (13 VII 1666). Wkrótce dał się pozyskać dworowi nadaniem dwóch starostw i związał się z orientacją francuską.

Za panowania Michała Korybuta związany był ze stronnictwem malkontentów, a kiedy przejęto adresowany do niego list dyplomaty i ministra francuskiego H. de Lionne’a, został pozwany przed sąd sejmowy pod zarzutem zdrady (1670). Grzymułtowski nie pojawił się na sejmie, znalazł schronienie u hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego i nie złożył nakazanej przez sąd przysięgi. Na początku panowania Jana III blisko współpracował z królem, choć ze względu na swoje relacje z Fryderykiem Wilhelmem nie był wtajemniczany w plany bałtyckiej polityki Sobieskiego. W r. 1676 mianowany marszałkiem dworu Marii Kazimiery, w r. 1679 dostał województwo poznańskie.

Na początku lat osiemdziesiątych był przeciwny odsunięciu się króla od współpracy z Francją i sojuszowi z Austrią. Na sejmie 1683 wyznaczono wojewodę na naczelnego komisarza do rokowań z Rosją o pokój wieczysty. W rozmowach prowadzonych (z przerwami) przez trzy lata uzyskał wprawdzie podpisanie w maju 1686 traktatu (znanego jako traktat Grzymułtowskiego), lecz powtórzenie w nim warunków rozejmu andruszowskiego z r. 1667 naraziło wojewodę poznańskiego na krytykę i oskarżenia ze strony szlachty i niechęć dworu królewskiego.