© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Kaseta do gry w tryktraka

  • Rzemiosło artystyczne
  • Japonia
  • kon. XVII w.
  • Drewno intarsjowane, inkrustowane, laka czarna
  • 9,5 x 39,4 x 39,4 cm
  • Wil.3017

Kaseta składająca się z dwóch części, połączonych pierwotnie zawiasami w kształcie motyli. Z zewnątrz obydwie części dekorowane są laką, na każdej widać dwa prostokątne pola: jedno z przedstawieniem ptaków na gałęzi na złotym tle, drugie — pejzażu. Plansza do gry jest intarsjowana i inkrustowana różnobarwnym drewnem, metalem i kością słoniową. Pionki pokryte laką, dekorowane motywem feniksa i wici roślinnej, malowanymi złotem. Do dekoracji zewnętrznej powierzchni kasety wykorzystano różne techniki zdobienia laki. Złote tło przedstawień ukazujących delikatnie zarysowane ptaki na gałęziach wykonane zostało techniką fundame – prószenia pyłu złotego. Tą samą techniką wykonano partie nieba w przedstawieniach pejzażowych. Złote drobinki naniesione są tutaj jednak znacznie rzadziej, co dało efekt mieniącej się, bogatej powierzchni. W przestawieniach pejzażowych rysunek poszczególnych fragmentów został podkreślony reliefem. Te wypukłe partie wykonano techniką takamakie, mieszając lakę z węglem drzewnym lub gliną, a następnie pokrywając je prószonym złotem. W partiach szczytów wzgórz i skał miejscami zastosowano technikę kirigane – inkrustacji dosyć dużymi płatkami złota i metalu o regularnym kształcie kwadratów.

Dekoracja tej kasety jest dowodem mistrzostwa technologicznego i artystycznego japońskich artystów tworzących przedmioty z laki. Kompozycja dekoracyjnych pól na ścianach zewnętrznych, złożona z dwóch prostokątów zachodzących na siebie rogami, przywodzi na myśl rozrzucone kartki papieru ze szkicownika artysty.

Kaseta do tryktraka zakupiona została przez Stanisława Kostkę Potockiego 28 września 1800 roku w Warszawie.
W „Pamiętniku Interessów” Potocki zapisał, że na tandecie po Rogalińskim kupił Tryktrak Chiński ‑ f. [florenów] 77.

Anna Ekielska