© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   17.03.2015

Konserwacja studni na dziedzińcu pałacowym

Ukształtowany w epoce baroku dziedziniec pałacowy z charakterystycznym podziałem na dwie części przetrwał do początku XIX w. Wówczas dziedziniec został przekształcony w romantyczny podwórzec z wielkim owalnym gazonem i grupami krzewów pośrodku oraz w narożnikach między galeriami i skrzydłami pałacowymi. Również wilanowskie studnie zostały przemodelowane, by pasowały do nowego projektu dziedzińca. Ich klasycystyczną szatę zaprojektował Chrystian Piotr Aigner.

Około 1830 r. dziedziniec znów przebudowano. Miejsce skupiska krzewów w centrum gazonu zajął basen fontanny, likwidacji uległa południowa studnia, północna natomiast przebudowana została przez Aignera w formę nawiązującą do sarkofagu Nerona. Następnie w połowie XIX w. Franciszek Maria Lanci nadał studni kształt neorenesansowej kapliczki z namalowanym na blasze przedstawieniem Marii Panny wg znanego obrazu Bartolomea Murillo z madryckiego Prado.

Ze względu na zewnętrzne warunki ekspozycji wilanowskiej studni procesy starzeniowe przebiegają w jej przypadku dużo szybciej i intensywniej niż we wnętrzach o ustabilizowanej temperaturze i wilgotności. Dodatkowo środowisko wysokich i niskich drzewostanów charakterystyczne dla założeń parkowych występujących w miejscu ekspozycji obiektu zwiększa zawilgocenie i podatność na rozwój mikroorganizmów negatywnie oddziałujących na takie materiały jak drewno, cegła czy piaskowiec oraz na intensywność korozji metali, np. żelaza i żeliwa. Ogromny wpływ na negatywny stan zachowania obiektu miały również wykonywane od czasu powstania studni, a więc od 1722 r., liczne naprawy i konserwacje.

Dzięki uzyskanemu dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej studni na dziedzińcu pałacowym została poddana gruntownej konserwacji i restauracji. Zbadano i zabezpieczono zwłaszcza te partie obiektu, w których wystąpiły symptomy procesów destrukcyjnych: spękania, wykruszenia, zawilgocenie. Poprawiono poszycie blaszanego dachu nad pompą, elementy drewniane zabezpieczono przeciw grzybom i pleśniom preparatami penetrującymi. Powłokę malarską na elementach drewnianych odnowiono, a żeliwne i żelazne elementy pompy wewnątrz drewnianej zabudowy oczyszczono z produktów korozji i zabezpieczono. Pracom konserwatorskim poddano elementy piaskowcowe i kamienne studni. Po latach nieobecności na kapliczkę powrócił w formie fotokopii obraz Marii Panny w oryginalnej, złoconej ramie. Oryginał obrazu znajduje się obecnie w magazynie zbiorów muzeum.

Zadanie realizowane zostało jako część projektu „Rewitalizacja i digitalizacja jedynej w Polsce barokowej rezydencji królewskiej w Wilanowie” w ramach działania 11.1: Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym priorytetu XI Kultura i dziedzictwo kulturowe, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007–2013. Całkowita wartość projektu: 18 854 348,06 zł. Koszt wydatków kwalifikowalnych/wysokość dofinansowania: 14 912 881,37 zł, z tego: 12 675 949,15 zł finansowane z budżetu Unii Europejskiej (EFRR) i 2 236 932,22 finansowane z budżetu państwa. Więcej o Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko na stronie www.pois.gov.pl.

Logo POIiŚ