© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Lubomirski Henryk (1777-1850)

Lubomirski Henryk (1777-1850), działacz polityczny w Galicji, mecenas. Był synem kasztelana kijowskiego Józefa Lubomirskiego i Ludwiki z Sosnowskich, dawnej sympatii Tadeusza Kościuszki, lecz opieką otoczyła go i uznawała z przybranego syna księżna marszałkowa, Izabela z Czartoryskich Lubomirska.

Mieszkał w Łańcucie i w Wiedniu, podróżował razem z opiekunką. Uznawany za cudowne dziecko, wyróżniający się urodą, był jako pupilek marszałkowej portretowany i rzeźbiony przez wielu wybitnych twórców europejskich.

Kształcili go wybitni uczeni; początkowo Scipione Piattoli, potem Simon L`Hullier i Ernest Groddeck. Żonę wybrała mu także marszałkowa; zerwała planowane małżeństwo z piękną Zofią Czartoryską i doprowadziła do tego, że w r. 1807 ożenił się z Teresą, córką stolnika litewskiego Józefa Klemensa Czartoryskiego. Choć zakorzeniony w wiedeńskiej arystokracji, poparł stronników Napoleona i włączył się w struktury administracyjne Księstwa Warszawskiego, pełniąc funkcję prefekta departamentu krakowskiego. Odziedziczone po marszałkowej zbiory z pałacu w Wiedniu pomnożył i przeniósł do Przeworska, a w r. 1823 włączył swą kolekcję jako odrębną część do zbiorów powstającego Ossolineum. Wspierał powstanie listopadowe materialnie i dyplomatycznie, przez co sam popadł pod nadzór policji austriackiej. Czuwał nad kierownictwem Ossolineum, był kuratorem zbiorów, podjął też starania o zatwierdzenie ordynacji przeworskiej (doszło do tego po jego śmierci). Pod koniec życia często wyjeżdżał, zmarł w Dreźnie. Pozostawił trzy córki i syna.