© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   09.03.2010

Makata aplikowana galonami

Makata o wymiarach 145 x 303 cm, jest fragmentem paradnego łoża lub zasłony okiennej. Wykonana jest z sześciu brytów jedwabnego adamaszku w kolorze karmazynowym, o szerokości 55 cm każdy. Dekorację tworzy symetryczna dwuosiowa aplikacja z metalowych galonów w typie ornamentu wstęgowo – cęgowego.

Przed konserwacją makata była w bardzo złym stanie: jedwabna tkanina, z licznymi i rozległymi ubytkami była brudna, skażona mikrobiologicznie i pokryta brunatnymi plamami w postaci sztywnych, osadzonych na powierzchni nalotów. Galony miały poprzecierane,  uszkodzone i poczerniałe, niegdyś złote nici. Zniszczenia makaty i aplikacji z galonów dotknęły ok. 60% jej powierzchni.

Celem prac konserwatorskich było uwolnienie tkaniny od zagrożeń, przede wszystkim mikrobiologicznych oraz przywrócenie jej wartości artystycznej i ekspozycyjnej poprzez  zniwelowanie ubytków i zabezpieczenie uszkodzeń.

Najpierw tkaninę poddano wieloetapowym, kontrolowanym zabiegom odkażającym. Następnie uprano w kąpieli wodnej, w specjalnie przygotowanej kuwecie. Tradycyjne metody czyszczenia nie dawały jednak zadowalających efektów, ponieważ osadzone na powierzchni tkaniny plamy nie poddawały się ani detergentom, ani rozpuszczalnikom. Potwierdziły to badania chemiczne, określając charakter nalotów jako biologiczny produkt grzybów pleśniowych i bakterii.

Gruntowne usunięcie nalotów było możliwe dopiero dzięki zastosowaniu nowatorskiej techniki w konserwacji zabytków - wiązki promieni lasera  Renova 1 z wyjściem światłowodowym. Zabieg wykonano we współpracy z Wojskową Akademią Techniczną.

Po oczyszczeniu adamaszek zdublowano nową tkaniną jedwabną, ufarbowaną na kolor identyczny z oryginalnym. Metodą wzmocnienia było podklejenie przy użyciu żywic akrylowych. Galony zdublowano nową tkaniną metodą igłową, a następnie umocowano każdą oderwaną lub poluzowaną nitkę. Po zmontowaniu makaty jej lico osłonięto przezroczystym tiulem.                      

Zakup w 2015 r. dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Logo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego