© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Marszałek Trybunału

Trybunał Koronny został utworzony w 1578 roku i był najwyższym sądem szlacheckim dla Korony. Analogiczna instytucja dla Litwy została ustanowiona w 1581 roku. Teoretycznie powinien on kierować pracami sejmu, ale w praktyce obowiązki marszałka były bardzo niewielkie i ograniczały się jedynie do reprezentacji Trybunału, goszczenia sędziów i patronów. Uwagę marszałków absorbowały uroczyste wjazdy do Lublina bądź Piotrkowa, gdzie odbywały się sesje trybunalskie. Wjazdy te były tak okazałe i uroczyste, że niczym nie ustępowały one pompie dworu królewskiego. Tak wystawne marszałkowanie było niezwykle kosztowne, toteż godność marszałka Trybunału przypadała na ogół magnatowi. Pomimo tego, walczono zawzięcie o marszałkostwo. Chodziło tu przede wszystkim o splendor, honorowe warty i wojskowe asysty.

Marszałkiem mogła być jedynie osoba świecka, wybrana w tajnym głosowaniu przez sędziów trybunalskich. Kadencja marszałka trwała rok i dopiero po czterech latach można się było ubiegać o ponowną elekcję. Przy wyborze obowiązywała jeszcze zasada alternaty, polegającej na przemiennym obejmowaniu przewodnictwa w Trybunale przez Małopolanina i Wielkopolanina. W tym najwyższym sądzie, duchowieństwo było reprezentowane przez prezydenta, którym zwyczajowo zostawał najstarszy kanonik gnieźnieński.

Oznaką władzy marszałka była laska, prezydenta zaś krzyż.