© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   21.01.2016

Narcyz (Leksykon, PJM)

Narcyz to postać z mitologii greckiej. Był to bardzo piękny młody człowiek. Wszystkie nimfy się w nim zakochały. On jednak nie był zainteresowany żadną z nich. Kochał tylko lasy i polowania.

Podczas jednego polowania poczuł pragnienie. Pochylił się nad strumieniem, żeby napić się wody, i wtedy ujrzał na powierzchni swoje odbicie. Zobaczył, jaki jest piękny. I zakochał się sam w sobie. Wszystko inne przestało być ważne. Narcyz całe dnie przesiadywał nad brzegiem jeziora i wpatrywał się w swoje odbicie. Przestał jeść i pić. Niebawem umarł z tęsknoty. Na jego grobie wyrósł kwiat o białym środku i żółtych płatkach, który nazwano narcyzem.

Gdzie w Wilanowie możemy odnaleźć Narcyza?
W Sypialni Królowej na plafonie, w dolnej części, znajduje się kilka postaci. Przyjrzyjmy się uważnie. Po prawej stronie młody człowiek w żółtej szacie klęczy i pochyla się nad dużym naczyniem. Możemy się domyślać, że naczynie jest pełne wody. Jeśli tak, to młodzieniec widzi swoje odbicie. Jego mina i gest ręki świadczą o tym, że jest zachwycony. Na nic innego nie zwraca uwagi. Naprzeciw niego siedzi młoda kobieta z wiankiem we włosach. To nimfa Echo. Zakochała się w pięknym Narcyzie, ale bez wzajemności. Z czułością i troską wpatruje się w młodzieńca, ale dla niego nie ma już ratunku.
Obok jego kolana z ziemi wyrasta żółty kwiat. To daje nam pewność – to Narcyz.

Obok niego inne tajemnicze postaci. Czy mają ze sobą coś wspólnego?
Siny wojownik przebity włócznią upada na ziemię. Kropla jego krwi spada na ziemię, a z niej wyrasta biały goździk. To Ajaks – wojownik, który popełnił sambójstwo. Za Ajaksem kobieta, która patrzy w stronę słońca i zasłania oczy, żeby światło słońca jej nie raziło. To Klytia. Zakochała się w bogu słońca i zawsze patrzyła w jego stronę. Bogowie zamienili Klytię w słonecznik.
Pozostałe postacie to: Adonis, Hiacynt, Krokus i Smylaks. Wszystkie łączy to, że po śmierci zamieniły się w kwiaty. Tak jak Narcyz.

Co symbolizują te przemiany w kwiaty? Symbolizują zmiany na lepsze. Królowa miała inspirować i wprowadzać dobre zmiany w Polsce. Miała dać początek tym zmianom.

Wiosna, która panuje w Sypialni Królowej, odnosi się do urody i wdzięków Marii Kazimiery. W końcu to najpiękniejsza pora roku. A dla króla Jana III Marysieńka była bez wątpienia kobietą najpiękniejszą. Ale dolna część plafonu i postaci na niej przedstawione ukazują jeszcze inne zalety królowej. Nie tylko za urodę była kochana i podziwiana. Także za intelekt, mądrość i chęć wprowadzania dobrych zmian w Polsce.

Narcyz to postać z mitologii. Ale czy nie mają Państwo wrażenia, że w dzisiejszym świecie możemy spotkać osoby nieco podobne do Narcyza? Psychologowie pewne zaburzenie osobowości nazywają narcyzmem i polecają na to terapię. Bo przecież dzięki mitologii wiemy, jak to ciągłe wpatrywanie się w swoje odbicie może się skończyć...