© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum   |   14.02.2012

Orzechy laskowe

Czy rzeczywiście na jednej z owocowych kolumn z pilastrami wyrzeźbiono orzechy laskowe? Podobieństwo do leszczyny Corylus wynika głównie z obecności liściastej okrywy otulającej owoc. W przypadku zaschniętych orzechów okrywa ta może się pokruszyć, a wówczas owoce będą wyglądać bardzo podobnie do tych wyrzeźbionych w kamieniu. Mam jednak sporo wątpliwości co do tej diagnozy, bo nie zgadza się tu ani kształt liści (liście powinny być na brzegu wyraźnie ostro ząbkowane), ani szczegóły budowy owoców (liściasta okrywa otulająca owoce powinna być postrzępiona na szczycie). Jeśli jednak uznamy, że jest to stylizowana leszczyna, to musi to być leszczyna pospolita Corylus avellana. Gatunek charakteryzuje się tym, że szczyt owocu jest dobrze widoczny, bo lekko wystaje z okrywy, lekko postrzępionej na szczycie. Natomiast u innych uprawianych u nas gatunków okrywa albo jest zrośnięta w rurkę, we wnętrzu której schowany jest orzech (leszczyna południowa Corylus maxima), albo też owoce są otoczone bardzo głęboko pociętą, wręcz frędzlowaną okrywą (leszczyna turecka Corylus colurna - owoce tego gatunku są ciasno zgrupowane i tworzą zwisające z gałęzi kuliste owocostany).

Jako owoce pożywne i bardzo smaczne, orzechy laskowe stanowią ulubiony przysmak wiewiórek. Zwierzęta te są bardzo zapobiegliwe, ale słyną też ze... słabej pamięci. Dużą część zebranych przez siebie orzechów zakopują w ziemi, gromadząc w ten sposób zapasy (wbrew utartej opinii, robią tak tylko przed zimą!). Cóż wiewiórce po spiżarni, skoro często zapomina, w którym miejscu ją ukryła... Zakopane pod powierzchnią ziemi nasiona leszczyny kiełkują - wyrastają z nich nowe rośliny. Taka strategia rozsiewania okazała się bardzo dobrym rozwiązaniem, skoro leszczyna jest tak pospolitym składnikiem naszych lasów. A przy okazji: nazwa orzechów laskowych kojarzy się niektórym z lasem, czy nawet z niewielkim laskiem. Jednak pochodzi ona od lasek, do produkcji których wykorzystywano bardzo elastyczne drewno leszczyny.