© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Potocki Jakub h. Pilawa (po 1631-1671)

Potocki Jakub h. Pilawa (po 1631-1671) - pisarz polny koronny. Służbę wojskową rozpoczął zapewne w czasie Potopu szwedzkiego, uczestnicząc na czele pułku jazdy w wojnie partyzanckiej Stefana Czarnieckiego. Walczył w bitwie pod Warką z siłami margrabiego Fryderyka Badeńskiego (7 IV 1656 r.), a następnie wziął udział w wyprawie wielkopolskiej, podczas której 7 V poniósł klęskę w bitwie pod Kłeckiem.

Zapewne już w czasie walk ze Szwedami zaprzyjaźnił się z Janem Sobieskim; w następnych latach wspólnie z nim należał do stronnictwa profrancuskiego, popierając projekt elekcji vivente rege. W 1660 r. uczestniczył w wyprawie przeciw wojskom moskiewskim; jako oficer łącznikowy towarzyszył oddziałom tatarskim nuradyna Sefer Gereja, wspierającym siły polskie, starając się zapobiec napadom rabunkowym na ruskie osady, walczył również pod Lubarem i Cudnowem. W 1662 r. został strażnikiem polnym koronnym.

Uczestniczył w wyprawie zadnieprzańskiej 1663/64 r.; wiosną 1664 r. na czele liczącego kilka chorągwi podjazdu został wysłany dla sprowokowania armii kozacko-moskiewskiej Grigorija Romodanowskiego i Iwana Brzuchowieckiego, którą zdołał wywabić na prawy brzeg Desny. Przedwczesny atak części oddziałów polskich umożliwił jednak przeciwnikowi wycofanie się, zdołano jednak (przy udziale Potockiego) rozbić jego straż przednią. Po zakończeniu kampanii awansował na urząd pisarza polnego koronnego.

W czasie rokoszu Jerzego Lubomirskiego pozostał wierny Janowi Kazimierzowi. We wrześniu 1667 r. uczestniczył w pogrzebie królowej Ludwiki Marii, w związku z czym nie wziął udziału w kampanii podhajeckiej. W 1669 r. podpisał elekcję Michała Korybuta Wiśniowieckiego, wkrótce jednak znalazł się w obozie malkontentów. Od roku 1670, w związku z pogorszeniem stanu zdrowia, nie uczestniczył w działaniach wojennych; zmarł 27 IV 1671 r. w Warszawie.