Silva Rerum Sapieha Jan Fryderyk h. Lis (1618-1664). Służył w wojsku francuskim, a może i hiszpańskim, a w walkach przeciw powstaniu Bohdana Chmielnickiego dostał się w r. 1648 do niewoli tatarskiej. Spędził w niej 2 lata, zanim został wykupiony. Ponownie walczył, pod Żurawnem i Żwańcem, a pod Tajkurami (1654) ponownie dostał się do tatarskiej niewoli, gdzie spędził prawie 10 miesięcy.
W trakcie działań wojennych przeciw szwedzkim najeźdźcom zbliżył się z Janem Sobieskim. Zapewne jako starszy i doświadczony żołnierz miał wpływ na Sobieskiego; razem przeszli na stronę Szwedów. Sapieha walczył przeciw wojskom Stefana Czarnieckiego, był jednym z ważniejszych sojuszników Karola Gustawa i dopiero w marcu 1656 przeszedł na stronę Jana Kazimierza, walczył także przeciw wojskom Jerzego II Rakoczego, odznaczył się w bojach ze Szwedami (zwłaszcza w Prusach Królewskich), potem walczył z wojskami rosyjskimi, m.in. w Chmielniku, pod Mohylewem, pod Lubarem, Cudnowem (1659).
Wciąż bliski Sobieskiemu, zawarł także bliższą znajomość z Marią Kazimierą, wówczas Zamoyską; zapewne wówczas związał się ze stronnictwem francuskim i królową Ludwiką Marią. Chorował, przez co prawdopodobnie nie objął buławy polnej litewskiej. Brał jednak udział w walkach z Rosją na Zadnieprzu w latach 1663-4. Z małżeństwa z Konstancją z Herburtów miał córkę i trzech synów.