Radziejowski Michał
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Radziejowski Michał źródło: Polski Słownik Biograficzny
57_radziejowski michał z katedry w łowiczu.jpg

Radziejowski Michał (1645-1705) kardynał, arcybiskup gnieźnieński. Na jego dzieciństwie i wczesnej młodości zaciążyły z pewnością wydarzenia rozgrywające się wokół jego ojca Hieronima, infamisa i zdrajcy (zm. 1667). W r. 1652 prosił na sejmie o łaskę dla niego.

Uczył się w Paryżu, w Pradze, ukończył studia teologiczne w Rzymie, gdzie przyjął święcenia kapłańskie (1668). Karierę rozpoczął dzięki protekcji brata ciotecznego ojca, Jana Sobieskiego, pełnił m.in. funkcję kapelana hetmańskiego i pozostawał przy nim podczas bitwy pod Chocimiem. Objąwszy tron Jan III nadal popierał krewnego, przeforsował jego kandydaturę na biskupstwo warmińskie, sakrę biskupią Radziejowski przyjął w r. 1681. Mianowany podkanclerzym koronnym w r. 1685, tylko w drodze wyjątku mógł połączyć to ministerium z biskupstwem warmińskim.

Do ostrego rozdźwięku z królem doszło w r. 1686, gdy Radziejowski został nominowany kardynałem przez papieża Innocentego XI, a Jan III nie zechciał wręczyć mu kapelusza kardynalskiego. Jako kardynał, Radziejowski zajmowałby według protokołu miejsce przed królewiczami. Dla uniknięcia trudności protokolarnych król mianował go w r. 1688 arcybiskupem gnieźnieńskim. W r. 1689 w Rzymie wziął udział w konklawe.

Kardynał miał wielkie ambicje polityczne, piastując urząd prymasowski zamierzał odgrywać rolę niezależnej siły w Rzeczpospolitej, chciał też, by liczono się z nim na arenie międzynarodowej. Szczególnie uwidoczniło się to podczas bezkrólewia po śmierci Sobieskiego, kiedy na każdym kroku podkreślał swoją powagę jako interreksa. Początkowo popierał kandydaturę któregoś z młodych Sobieskich, jednak ostatecznie zaangażował się po stronie ks. Franciszka Contiego i proklamował go królem. W jego prymasowskim Łowiczu ukształtował się ośrodek opozycji wobec wybranego także na króla elektora saskiego Fryderyka Augusta. Chociaż w r. 1698 uznał jego panowanie, pozostawał w opozycji starając się nie dopuścić do wzmocnienia jego władzy. Sprzeciwiał się udziałowi Rzeczpospolitej w wojnie ze Szwecją, w l. 1701-1703 próbował pośredniczyć między Augustem II a królem Szwecji Karolem XII, jednak na początku 1704 r. zerwał z Sasem i na podstawie ogłoszonej przez konfederację warszawską detronizacji Augusta II ponownie został interreksem. Mimo, że był przeciwny elekcji Stanisława Leszczyńskiego musiał przysiąc mu wierność. Jesienią 1704 r. uciekł przed wojskami Augusta II do Gdańska.

Papież potępił działania Radziejowskiego, które wg Stolicy Apostolskiej ściągnęły do Rzeczpospolitej heretyków-Szwedów i zawiesił go w sprawowaniu urzędu arcybiskupa. Kardynał zmarł w Gdańsku, a pochowano go w kościele Św. Krzyża w Warszawie, którego był głównym fundatorem.

 

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem