Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce
Szanowni Państwo,
Z ogromną przyjemnością oddajemy w państwa ręce „Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce”. Jest to pierwsza tego typu publikacja w naszym kraju. Mamy nadzieję, że stanie się ona dla nas wszystkich – muzealników, edukatorów i ludzi zaangażowanych w rozwój działalności kulturalnej – przewodnikiem pomocnym w poprawie naszej pracy, jej warunków i efektów.
Raport ten, przygotowany przez zespół osób związanych z Forum Edukatorów Muzealnych, to głos środowiska w dyskusji o reformie polskich muzeów. Powstał dzięki zaangażowaniu wielu instytucji i osób, które, poświęcając często swój prywatny czas, prowadziły badania, zbierały materiały, wiedząc, że bez solidnej diagnozy podstaw działalności edukacyjnej polskich muzeów niemożliwe są zmiany, które pozwolą działalność tę unowocześnić, rozwinąć i usystematyzować. A jak wynika z przeprowadzonych badań, zmiany te są nieodzowne, gdyż zmieniają się oczekiwania widzów i sposób postrzegania przez nich muzeów i ich roli, za którymi to instytucje te powinny nadążyć.
Badania ujęte w raporcie przeprowadzone zostały w latach 2009–2011. Stanowią one podsumowanie działalności edukacyjnej polskich muzeów. Autorzy opracowania starali się dotrzeć do jak największej liczby instytucji. Łącznie w badaniu uczestniczyło aż 446 muzeów. Z udzielonych przez nie odpowiedzi na ankietowe pytania wyłania się obraz edukacji muzealnej. Autorzy projektu starali się zdiagnozować potencjał edukacyjny muzeów poprzez pryzmat realizowanych przez nie programów edukacyjnych, potencjału i przygotowania edukatorów, posiadanej infrastruktury oraz przygotowywanych wydawnictw. Analizowane były także aspekty prawne i organizacyjne prowadzonej przez muzea działalności edukacyjnej. Raport zawiera także odniesienia do modeli działań edukacyjnych podejmowanych przez muzea w Europie. Jedną z najistotniejszych części opracowania stanowią rekomendacje, które zdaniem autorów raportu i zaproszonych do współpracy ekspertów wskazują prognozy dla rozwoju edukacji muzealnej w Polsce. Są to konkretne zalecenia, które należałoby wypełnić, aby edukacja muzealna w naszym kraju stała się lepsza, ciekawsza, nowocześniejsza, by w pełniejszy sposób wykorzystywała potencjał muzeów, trafiała w oczekiwania odbiorców oraz stworzyła spójny nowoczesny system zdolny do wypełniania zadań, które zgodnie z treścią obowiązującej ustawy muzea wypełniać powinny.
Nie chciałbym w tym miejscu odpowiadać na pytanie, jaka jest edukacja muzealna w Polsce. Chciałbym natomiast, aby treść raportu stała się punktem wyjścia do dyskusji nad jej kształtem oraz niezbędnymi działaniami, które należy podjąć, aby ten obszar działalności muzeów rozwijał się w sposób harmonijny, a przede wszystkim ciągły. Zachęcam państwa do lektury raportu i dyskusji – na Forum Edukacji Muzealnej – nad jego treścią oraz proponowanymi rekomendacjami. Państwa opinia będzie istotnym wkładem w pracach nad reformą muzeów w obszarze działalności edukacyjnej muzeów, dla której raport stanowi głos otwierający. Muzea na całym świecie, również w Polsce, przeżywają prawdziwy boom zainteresowania odbiorców. Żyjemy w czasie muzeów i to właśnie od nas zależy, jak ten czas wykorzystamy i jak muzea będą się prezentowały w przyszłości. Wykorzystajmy to!
Na zakończenie chciałem bardzo gorąco podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie tego raportu. Dziękuję dyrektorom i pracownikom muzeów biorących udział w pracach, koordynatorom, ankieterom i cierpliwym i życzliwym uczestnikom badania. Bez was ta praca by nie powstała. Szczególne podziękowania kieruję na ręce dra Marcina Szeląga – pomysłodawcy raportu i jego redaktora, którego pasja i wytrwałość doprowadziły całość do szczęśliwego końca.
Dziękuję również panu ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego Bogdanowi Zdrojewskiemu i Ministerstwu Kultury za wsparcie finansowe projektu.
Dziękuję dyrekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie, a szczególnie Pawłowi Jaskanisowi i Wiesławowi Malawskiemu za wsparcie, którego udzielili projektowi.
Dziękuję wreszcie panu dyrektorowi Piotrowi Majewskiemu i całemu zespołowi Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, dzięki którym to wydawnictwo ujrzało światło dzienne i stało się dostępne dla nas wszystkich.
Do pobrania: tekst „Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce” oraz instrukcja
Raport dedykuję pamięci pana ministra Tomasza Merty, który wsparł nas w początkach pracy, wierząc, że diagnoza polskiej edukacji muzealnej jest potrzebna i pomoże określić i rozwiązać wiele stojących przed muzeami wyzwań.
Piotr Górajec
Forum Edukatorów Muzealnych
Historia raportu
8 VI 2011 r. pomiędzy Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów a Muzeum Pałacem w Wilanowie została podpisana umowa, która umożliwi finalizację projektu, na którego wyniki polscy muzealnicy, a zwłaszcza muzealni edukatorzy, czekają już od ponad dwóch lat.
Pomysł stworzenia „Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce” narodził się w trakcie prac i dyskusji prowadzonych w ramach Forum Edukatorów Muzealnych. Prace nad nim ruszyły w roku 2009, a pierwsze działania zostały wsparte przez muzealne konsorcjum, w skład którego obok Muzeum Pałacu w Wilanowie weszły: Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym. Prace zostały objęte patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministra Edukacji Narodowej.
W roku 2010 projekt został wsparty finansowo przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dzięki temu udało się w ramach projektu przeprowadzić dokładne badanie programów edukacyjnych kilkuset polskich muzeów. W wyniku prac koordynowanych przez Muzeum Pałac w Wilanowie oraz Forum Edukatorów Muzealnych został zebrany bezprecedensowy materiał w historii polskiego muzealnictwa – pełen przegląd możliwości, wyzwań i problemów stojących przed muzeami realizującymi i chcącymi realizować dobre programy edukacyjne.
W roku 2011 dzięki umowie zawartej między Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (wydawcą) oraz Muzeum Pałacem w Wilanowie (właścicielem materiału badawczego oraz instytucją wspierającą działalność Forum Edukatorów Muzealnych) możliwa stała się finalizacja projektu. Dzięki porozumieniu pomiędzy wymienionymi instytucjami zebrane materiały zostały opracowane i ujrzały światło dzienne jako kompletne wydawnictwo w roku 2012. Mamy nadzieję, że publikacja w korzystny sposób wpłynie na kondycję edukacji muzealnej w Polsce oraz jej przyszłość.
W tym miejscu w imieniu Forum Edukatorów Muzealnych oraz współorganizatorów przedsięwzięcia chcielibyśmy bardzo podziękować za wsparcie udzielone projektowi przez wszystkie zaangażowane w jego realizację muzea oraz ich pracowników. Chcielibyśmy podziękować również wszystkim badanym muzeom za chęć pomocy i za cierpliwość. Bez Waszej pomocy i Waszego wkładu pracy realizacja projektu nie byłaby możliwa.
Więcej informacji na temat Raportu o stanie edukacji muzealnej w Polsce znajdą Państwo na stronie internetowej Forum Edukatorów Muzealnych www.edukacjamuzealna.pl.
Polecane
Edukacja dla najmłodszych - film
Muzeum Pałac w Wilanowie to miejsce pełne niezwykłych opowieści - o królu Janie III, jego pięknej i mądrej żonie Marii …
