PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Rewaloryzacja ogrodów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie dzięki nasadzeniom kompensacyjnym w roku 2018

Wilanów z lotu ptaka, fot. Z. Myczkowski

Rok 2018 był wyjątkowo łaskawy dla postępu rewaloryzacyjnego ogrodów otaczających Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Dzięki pracownikom działu ogrodowego oraz kontrahentom muzeum w parku przybyło aż 278 drzew iglastych i liściastych oraz 304 krzewy ozdobne.

Realizacja tak znaczącej liczby nasadzeń była w 90 proc. możliwa dzięki współpracy Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie z:

  • Muzeum Wojska Polskiego (150 drzew, 195 krzewów),
  • BUDREM Zakład Budowlano-Remontowy (68 drzew),
  • YAWA sp. z o.o. (35 drzew),
  • SKANSKA Residential Development Polska (23 drzewa).

Wymienione wyżej instytucje realizowały na terenie muzeum nasadzenia kompensacyjne dla prowadzonych przez siebie na terenie Warszawy inwestycji. Dzięki nim możliwy był znaczący postęp w realizacji założeń rewaloryzacyjnych przestrzeni historycznych ogrodów i parków pałacowych autorstwa Łukasza Przybylaka, kierownika działu ogrodowego muzeum.

Dzięki współpracy z Muzeum Wojska Polskiego zrealizowane zostały działania rewaloryzacyjne dotyczące:

Dzięki współpracy z BUDREM Zakład Budowlano-Remontowy zrealizowane zostało:

Dzięki współpracy z YAWA sp. z o.o. zrealizowane zostały działania rewaloryzacyjne dotyczące:

  • parku północnego – osiągnięto 40 proc. realizacji założeń w zakresie dogęszczania kurtynowych skupin w linii zachodniej granicy parku,
  • wnętrz kwater boskietów – dopełniono próg rewaloryzacyjny osiągnięty dzięki nasadzeniom z Muzeum Wojska Polskiego do poziomu 90 proc.,
  • parku południowego – osiągnięto 50 proc. realizacji założeń rewaloryzacji szpaleru grabowego z końca XVIII w., oddzielającego boskiety od południowej części rezydencji,
  • parku południowego – dopełniono próg rewaloryzacyjny osiągnięty dzięki nasadzeniom realizowanym przez SKANSKA Residential Development do poziomu 60 proc. w zakresie kształtowania kulis widokowych.

Dzięki współpracy ze SKANSKA Residential Development Polska zrealizowane zostały działania rewaloryzacyjne w:

  • Gaju Akademosa – osiągnięto 80 proc. realizacji założeń w warstwie kształtowania jego drzewostanu,
  • parku południowym – osiągnięto 30 proc. realizacji założeń dla kształtowania drzewostanu,
  • ogrodzie przy Szenicówce –  osiągnięto 70 proc. realizacji założeń dla rewaloryzacji drzewostanu.

Ponadto w 2018 r. przestrzeń dawnego ogrodu spacerowego przy Szenicówce wzbogaciła się o okazały, pamiątkowy soliter poświęcony pamięci Bernarda O’Connora (dzięki współpracy z Ambasadą Irlandii). W tym też roku park północny i południowy wzbogaciły się o 109 krzewów posadzonych w lokalizacjach dawnych skupin. Dzięki temu możliwe stało się przywrócenie utraconych na przestrzeni dziesięcioleci wartości kompozycyjnych w rejonie Kolumny z Orłem w parku północnym, przy głównym wejściu do Oranżerii oraz na zboczach Góry Bachusa.

Szczegóły pracach rewaloryzacyjnych w roku 2018

Gaj Akademosa i ogród północny przy pałacu – prace rewaloryzacyjne w roku 2018

W zachodnim skraju ogrodu północnego w Gaju Akademosa zrealizowane zostały nasadzenia drzew dopełniające kompozycję przestrzenną tego neostylowego ogrodu. Za kamienną Ławą Szeptów, w linii półkolistej ścieżki posadzonych zostało 7 dębów szypułkowych (Quercus robur). Ze względów kompozycyjnych jest to odtworzenie utraconego po XIX w. widokowego zamknięcia ogrodu północnego na północno-wschodnią kwaterę pałacowego przedpola z Mauzoleum Potockich.

W warstwie symbolicznej miejsce to odwołuje się do gajów, świetlistych dąbrów, w których wykładali filozofowie. Tuż przy krawędzi zachodniego skraju Gaju Akademosa, nad pałacową fosą, posadzony został szpaler lip drobnolistnych (Tilia cordata). Ma on dopełnić geometryczny obrys całego ogrodu północnego, który w XIX w. był z trzech stron (od wschodu, północy i zachodu) obsadzony zwartymi szpalerami drzew i krzewów. Kwitnące lipy zapewnią wszystkim zasiadającym na Ławie Szeptów niezapomniane wrażenia zapachowe.

W południowo-zachodnim narożniku Gaju Akademosa posadzone zostały także dwa buki pospolite (Fagus sylvatica). Ich lokalizacja oraz konfiguracja odnoszą się do stanu tej części ogrodu z XIX w., gdy starano się przy pomocy grupowania drzewostanu uzyskać wrażenia krajobrazowości pomimo niewielkiego obszaru parku. Dwa buki zasadzone niemal w jednym dołku stworzą z czasem soliter o pniach układających się w kształt litery V. Jasna kora buków kontrastująca z ich ciemnym listowiem będzie kolorystyczną przeciwwagą dla jasnego kamienia Ławy Szeptów, intensywnie zielonych liści dębów, lip, grabów, a także soczystej zieleni trawników i żywopłotów z bukszpanu.

bindaż nasadzenia Ł.Przybylak.jpg

Na wschodnim skraju ogrodu północnego, w osi Galerii Północnej pałacu, posadzono w czterech szpalerach 68 grabów zwyczajnych (Carpinus betulus). Zasadzono je równolegle do metalowej pergoli zlokalizowanej w miejscu historycznego bindaża. Docelowo formowane i prowadzone po metalowej konstrukcji graby stworzą zwarty zielony korytarz, który – podobnie do nasadzeń zrealizowanych w zachodnim skraju Gaju Akademosa – pozwoli na powrót do historycznie udokumentowanego przestrzennego wydzielenia tej części ogrodu. Obydwa odcinki bindaża umiejscowione są lustrzanie względem głównej osi kompozycji przestrzennej ogrodu północnego (jednej z osi kompozycyjnych utworzonych w końcu XVII w.). Bindaż stanowi dodatkowe podkreślenie osi będącej jednocześnie dalekosiężnym prospektem. Spoglądając na wschód z granicy Ławy Szeptów, można objąć wzrokiem cały Gaj Akademosa i ogród północny przy pałacu. Widok ten podkreśla dodatkowo figura Małego Trytona z wodotryskiem. Dalej oś przecina kwatery boskietów i niknie w przestrzeni Pól Morysińskich.

Nasadzenia za Gajem Akademosa i przy dawnym bindażu oraz i ich rolę w rewaloryzacji przestrzeni ogrodu północnego należy rozpatrywać równolegle ze zmianą prowadzenia przez ogrodników szpaleru grabowego na północnej granicy ogrodu. Chodzi dokładnie o zmianą wysokości strzyżenia – zgodnie z przekazami archiwalnymi strzyżona ściana szpaleru grabowego w północnej części ogrodu północnego i Gaju Akademosa powinna być równa z gzymsem nad oknami pierwszego piętra północnego skrzydła pałacu. Części koron znajdujące się powyżej tej linii utrzymywane będą w przyszłości jako naturalne odrosty.

Park północny – prace rewaloryzacyjne w roku 2018

W XIX i na początku XX w. widok z centralnego wnętrza parku północnego oraz grobli na Wyspę Północną w kierunku zachodnim był nieco inny niż współcześnie. Ponad skupinami krzewów i drzew można było dostrzec tradycyjne zabudowania wsi Wilanów. Architektura budynków mieszkalnych i gospodarczych usytuowanych wzdłuż ul. Biedronki dopełniała całości założenia krajobrazowego parku. Współcześnie dynamicznie rozwijająca się dzielnica i miasto znacząco zmieniły swój pejzaż wpływający bezpośrednio na kompozycję przestrzenną historycznego parku. Dlatego też już w latach 50. XX w. podjęto działania mające na celu ukrycie zmieniającej się zabudowy przed okiem odwiedzających krajobrazowy park północny. Dzięki nasadzeniom kompensacyjnym na terenie muzeum w kilku newralgicznych miejscach pojawiły się graby zwyczajne (Carpinus betulus). Zgrupowane po trzy oraz jako solitery dadzą nadzieję na szybkie domknięcie widokowe zachodniej granicy parku, dzięki czemu odwiedzający nie będą odczuwać tak bliskiego sąsiedztwa miasta.

Rejon parku północnego rozciągający się pomiędzy wschodnim szczytem Oranżerii a Kolumną z Orłem to dawne krajobrazowe wnętrze parkowe. W mijających dziesięcioleciach obfity niegdyś podszyt parku ulegał stopniowemu zanikowi. W 2018 r. w tej przestrzeni posadzonych zostało blisko 150 krzewów ozdobnych – dzięki nasadzeniom kompensacyjnym Muzeum Wojska Polskiego oraz dotacji celowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Gatunki krzewów wybrano na podstawie archiwalnej ikonografii i uzupełniono o gatunki popularne w XIX-wiecznych założeniach parkowych, zasadzono: cisy pospolite (Taxus bacatta), kaliny sztywnolistne (Viburnum rhytidophyllum), kaliny hordowiny (Viburnum lantana), jaśminowce wonne (Philadelphus coronarius), bukszpany (Buxus sempervirens), mahonie (Mahonia aquifolium), lilaki (Syringa vulgaris), lilaki Meyera (Syringa meyeri ‘Palibin’), perukowce podolskie (Cotinus coggygria), trzmieliny pospolite (Eyonumus europeaus) oraz oczary pośrednie (Hamamelis xintermedia).

Wszystkie egzemplarze tych gatunków zostały posadzone w mieszanych i monogatunkowych skupinach kulisujących powiązania widokowe pomiędzy górną częścią parkowego wnętrza a rozległym obszarem rozciągającym się u podnóża parkowej skarpy oraz nad Jeziorem Wilanowskim. W centralnej części rozległej polany dolnej swoje miejsce znalazły okazałe egzemplarze rododendronów trzech odmian. Rododendrony katawbijskie (Rhododendron Catawbiense ‘Boursault’ oraz ‘Grandiflorum) i rododendron ‘Duke of York’ (Rhododendron ‘Duke of York’) zostały dobrane ze względu na moment ich zaistnienia w europejskim ogrodnictwie – do wnętrza kształtowanego w połowie XIX w. wprowadzono odmiany datowane także na ten czas. Docelowo rododendrony przy XIX-wiecznej Pompowni będą jedną z pięciu grup krzewów tworzących malowniczą smugę przecinającą całe parkowe wnętrze.

Kluczowe dla kompozycji przestrzennej parku północnego jest także przywrócenie soliterów i skupin z cisa pospolitego. Obecność zimozielonych krzewów w warstwie parkowego podszytu pozwala lepiej eksponować określone widoki w okresie jesienno-zimowym, jak również wzmocnić dane kulisy w okresie pełnego ulistnienia sąsiadujących z nimi roślin. Pozwala także na ukrycie widoków niepożądanych, czyli – zgodnie z krajobrazową nauką kształtowania ogrodów i parków – np. zabudowań gospodarczych lub obszarów nieposiadających walorów artystycznych. Do takich należy z pewnością północne zaplecze gospodarcze, które sukcesywnie od 2015 r. jest ukrywane poprzez nasadzenia drzew i krzewów (w tym te z puli kompensacyjnej Muzeum Wojska Polskiego).

Nasadzenie krzewów w części górnej i dolnej omawianego obszaru stanowi kontynuację rewaloryzacji tej przestrzeni. Kolejnymi krokami będą aranżacja dwóch intrygujących klombów liściastych nad Jeziorem Wilanowskim oraz uczytelnienie zarysu parkowego wnętrza poprzez usunięcie długopędowych współczesnych odmian drzew.

Boskiety – prace rewaloryzacyjne w roku 2018

Graby zwyczajne (Carpinus betulus), lipy drobnolistne (Tilia cordata), lipy szerokolistne (Tilia platyphyllos), wiązy szypułkowe (Ulmus laevis), topole białe (Populus alba) i dęby szypułkowe (Quercus robur) w liczbie 150 posłużyły do rewaloryzacji wnętrza kwater boskietów. Wilanowskie boskiety, jeden z najstarszych elementów struktury roślinno-przestrzennej muzeum, ulegały postępującej degradacji od lat 20. XX w. Wcześniej zaś, bo w wieku XIX, całkowicie zmieniono tryb ogrodniczego prowadzenia tej wielkopowierzchniowej struktury drzew. Zaniechano części cięć formujących i uzupełniania ubytków drzew powstałych zarówno we wnętrzach kwater, jak również w szpalerach tworzących ich obrys. Po części było to pokłosie zmian w sztuce ogrodowej.

Podjęte działanie da boskietom szansę przetrwania dla kolejnych pokoleń, a nam, współcześnie żyjącym, pomoże we właściwym odbiorze roztaczanej przez nie aury. Kwatery boskietów – choć ujęte w ryzy geometrycznego cięcia – były w barokowych ogrodach ostoją tajemniczości. Ludzkie oko nie mogło bowiem przeniknąć przez strzyżone ściany szpalerów drzew, pozostawiając wyobraźni nie lada pole do popisu w domysłach, co czai się w ich mroku. Najczęściej jednak kwatery boskietów służyły mniej formalnym spotkaniom dworzan, a także jako kryjówki dla muzyków. Skryci w cieniu drzew mogli grać dla spacerujących po ogrodzie gości.

Posadzenie wewnątrz boskietów 150 drzew i 80 krzewów pozwoliło na realizację założeń rewaloryzacyjnych w zakresie szaty roślinnej w 80 proc. Prace dotyczące boskietów, w których najstarsze egzemplarze drzew zachowały się w nieznacznej ilości w środkach kwater czy też ich szpalerach, to duże wyzwanie logistyczne i konserwatorskie. Ujednolicenie materiału roślinnego sadzonego sukcesywnie w celu odtworzenia kwater boskietów nigdy nie nastąpi. W świecie europejskiej konserwacji i rewaloryzacji barokowych założeń ogrodowych znane są decyzje o całościowym usunięciu szpalerów i wypełnień kwater boskietów, by przywrócić ich historycznie udokumentowaną postać. Dla Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie jest to jednak rozwiązanie nieakceptowalne – przede wszystkim ze względu na zbyt niski procent udziału historycznego drzewostanu w granicach samych boskietów i całego parku. Program nasadzeń drzew wewnątrz boskietów został ułożony z uwzględnieniem przestrzeni potrzebnej do ekspozycji najbardziej okazałych świadków.

Drzewa zostały posadzone w tzw. cynek, z zachowaniem rozstawy przyjętej w skrajnej, południowo-zachodniej kwaterze boskietów. Za przyjęciem danego układu nasadzeń przemawiają zarówno wykładnia barokowej sztuki ogrodowej, jak i rozstawa kilku najstarszych egzemplarzy drzew datowanych na koniec XVIII w.

W warstwie podszytu boskietów posadzono 92 cisów pospolitych (Taxus baccata). To powrót do utraconego na przestrzeni dziesięcioleci podszytu boskietów, którego relikty zachowały się do dzisiaj w kilku kwaterach. Obecność zimozielonych krzewów pozwoli na lepszą percepcję boskietów w okresie jesienno-zimowym – zarówno z salonu ogrodowego na tarasie górnym, jak i z poziomu tarasu dolnego.

Park południowy – prace rewaloryzacyjne w roku 2018

Najważniejsze dla rewaloryzacji parku południowego prace dotyczą (podobnie jak w parku północnym) usunięcia bitumicznej nawierzchni dróg na rzecz nawierzchni mineralnej (z wprowadzeniem korekty przebiegu dróg zgodnie z historycznym stanem zagospodarowania tych terenów), jak również kształtowania warstw parkowego podszytu i drzewostanu. Ten ostatni wymaga zmian przede wszystkim wzdłuż południowej granicy parku. Podobnie jak w przypadku parku północnego tutaj także obowiązkowa jest realizacja nasadzeń kulisujących widok na współczesną zabudowę osiedlową przy ul. Vogla. W związku z powyższym w planie rewaloryzacji parku południowego uwzględniono nasadzenia drzew i krzewów w kilku lokalizacjach w pobliżu muru południowego.

nassadzenia kompensacyjne MWP 11.2018, fot. Ł. Przybylak.jpg

W ramach realizacji nasadzeń kompensacyjnych przez SKANSKA oraz YAWA w 2018 r. wzdłuż muru południowego na odcinku pomiędzy Jeziorem Wilanowskim a ul. Stanisława Kostki Potockiego posadzonych zostało kilkanaście drzew: dwie grupy graba zwyczajnego (Carpinus betulus), kilka egzemplarzy soliterowych tego gatunku oraz grupa złożona z sosen (Pinus sylvestris oraz Pinus strobus). Ta ostatnia maskuje widok z głębi parku na współczesną zabudowę osiedlową przy ul. Vogla, podkreśla także ważne kompozycyjnie (na obszarze pomiędzy Kolumną z Krzyżem Maltańskim a murem południowym) widokowe wyeksponowanie północnego szczytu budynku mieszkalnego przy ul. Stanisława Kostki Potockiego. Także w kontekście ekspozycji zabudowań folwarcznych przy murze w pobliżu południowego przyczółku mostu na ul. Stanisława Kostki Potockiego posadzone zostały trzy graby (Carpinus betulus). Wschodni szczyt budynku dawnego browaru był w skali południowego skraju Parku Południowego obiektem ujętym widokowo w programie kompozycyjnym.

W narożniku południowo-zachodnim parku, tuż przed Potokiem Służewieckiem, posadzone zostały także dwa egzemplarze sosny pospolitej (Pinus sylvestris) dopełniające rosnącą już tam grupę dokumentowaną także na fotografiach z lat 50–60. XX w.

Najbardziej czytelnym przestrzennie działaniem rewaloryzacyjnym podjętym w ramach nasadzeń kompensacyjnych na terenie parku południowego jest częściowe uzupełnienie ubytków w szpalerze grabowym pomiędzy południowym skrajem boskietów a Stawem Południowym. Geneza szpaleru grabowego jako struktury roślinnej wiązana jest z mecenatem Elżbiety Sieniawskiej. Kompozycyjnie formowany szpaler drzew zlokalizowany przy południowym i północnym skraju boskietów stanowił przedłużenie dwóch skrajnych z pięciu głównych osi kompozycji przestrzennej rezydencji wilanowskiej w XVII i XVIII w. Liniowo był przedłużeniem szpalerowego układu ciągnącego się od muru oporowego nad pałacową fosą w kierunku wschodnim. Rola obydwu szpalerów polegała także na ukrywaniu obszarów użytkowo-uprawnych rozciągających się na północ i południe od ówczesnego ogrodu regularnego.

Wykorzystując tabelę wiekową wg prof. Longina Majdeckiego, wiek zachowanych współcześnie w szpalerze drzew oszacowano na 130–140 lat. Jednak czytelny ślad cięcia grabów z wysokości sugeruje, iż mogą być one znacznie starsze – formowane rośliny nie wykazują prawidłowego przyrostu na grubość głównego przewodnika, bo potencjał wzrostu inwestują w odbudowę utraconych pędów. Szpaler północny wg posiadanej kartografii nie istniał już na przełomie XVIII i XIX w. – został utracony najpewniej w momencie wzniesienia dawnej Pompowni przy jednoczesnym zachowaniu kilku egzemplarzy drzew dawnego szpaleru jako soliterów w nowej krajobrazowej kompozycji. Szpaler południowy jako historyczna struktura roślinna przetrwał w dobrej kondycji do czasów współczesnych. Zachowane egzemplarze grabów (Carpinus betulus) pozwalają na rozpoznanie wiodącej rozstawy drzew w szpalerze, tj. 280 cm. W ramach nasadzeń kompensacyjnych firmy YAWA, przyjmując ten rozstaw, posadzonych zostało 6 grabów zwyczajnych o obwodzie pnia 16–18 cm. Pozwolą one na odtworzenie wschodniej części grabowego szpaleru. Zabiegiem następującym po posadzeniu młodych egzemplarzy grabów, tworzącym im prawidłowe warunki wzrostu, będzie korekta pokroju koron okazów historycznych.

W drzewostanie parku południowego największy regres obserwuje się w północno-zachodnim narożniku. W końcu XVIII i całym XIX w. wszelkie zabudowania gospodarcze zlokalizowane w pobliżu były maskowane przez masywy drzew i krzewów – zgodnie z zasadami kształtowania ogrodów w stylu krajobrazowym, wyrażonymi przez Humphry’ego Reptona w „Sketches and hints on landscape gardening” (1794). Zasady te do Polski zostały przeniesione także za sprawą mecenatu ogrodniczego i działalności publicystycznej księżnej Izabeli Czartoryskiej, m.in. dzięki jej „Myślom różnym o sposobie zakładania ogrodów” z 1808 r.

Południowa ściana wzniesionej w 1802 r. Stajni nie była obiektem uwzględnionym w programie kompozycyjnym parku południowego. Ikonografia z początku XIX w., zdjęcia lotnicze z lat 30. XX w. oraz plany inwentaryzacyjne prof. Gerarda Ciołka potwierdzają, że cały omawiany obszar utrzymywany był jako zwarty masyw drzew i krzewów. Obecnie ponowne ukrywanie Stajni jest konieczne nie tylko z punktu widzenia prawidłowości rewaloryzacyjnej, ale także ze względu na charakter Pawilonu Rzeźby, który do niej od strony parku przylega. Odbijające się od szklanych ścian pawilonu światło słoneczne utrudnia właściwy ogląd głównych prospektów centralnego wnętrza parku południowego, tj. Góry Bachusa, posągu Wiktorii w Ogrodzie Różanym, południowej wieży pałacu czy soliterów. Dzięki współpracy muzeum z YAWA w linii odpowiadającej osi symetrii budynku pałacowej Stajni posadzona została grupa 5 grabów (Carpinus betulus) – będą one zaczątkiem odbudowy masywu drzew przesłaniających budynek. 

Park południowy przy stosunkowo dobrze zachowanym drzewostanie historycznym z XIX w. prezentuje także dosyć dobrą strukturę w warstwie podszytu. W tej ostatniej konieczne będzie formowanie, a miejscami wycinka (w dalszej fazie rewaloryzacji, po odtworzeniu XIX-wiecznego przebiegu dróg spacerowych) w celu wyeksponowania historycznych powiązań widokowych, przede wszystkim w linii: zachodnia część parku – Staw Południowy, oraz linii: poprzeczna oś salonu ogrodowego na tarasie górnym – park południowy. Mimo to w warstwie podszytu wskazane były nasadzenia dopełniające kompozycję przestrzenną.

W ramach współpracy z Muzeum Wojska Polskiego możliwe było zasadzenie róż pomarszczonych (w pięciu odmianach: Red foxi, Scarlet pavement, Roseraie de l’Hay, Snow pavement, Agnes) tworzących dekoracyjne obsadzenie południowego muru Ogrodu Różanego. W ujęciu kompozycyjnym obszar Ogrodu Różanego oraz rozległego trawnika przylegającego do niego od strony południowej to tzw. pleasure area. Zgodnie z taką nomenklaturą Ogród Różany to pleasure garden, którego program dekoracyjny, bogactwo obsadzeń kwiatowych i umeblowanie umożliwiały właścicielom pałacu pełnię wypoczynku. Trawnik z kolei to pleasure ground – także służący rekreacji, ale nieujętej już w ryzy geometrycznego podziału. Trawnik ten to także strefa przejściowa pomiędzy wybitnie regularnym ogrodem neorenesansowym a „dzikim” parkiem południowym. Zgodnie ze sztuką kształtowania jednostek ogrodowych tego typu – czy parków krajobrazowych w ogóle – jakiekolwiek granice, podziały, ogrodzenia powinny być niemal niewidoczne dla ludzkiego oka, a pełniące swoją funkcję. Południowy mur Ogrodu Różanego należy rozpatrywać w kategoriach formalnej granicy pomiędzy pleasure garden a pleasure ground. Formalnej, jednak – zgodnie z założeniami konwencji kształtowania ogrodów krajobrazowych – jak najmniej widocznej dla ludzkiego oka. Dlatego też, dzięki współpracy z Muzeum Wojska Polskiego, w linii równoległej do muru ukształtowano 8 grup róż pomarszczonych. Lokalizacja krzewów odpowiada przekazom archiwalnej ikonografii. Ich dobór gatunkowy oraz kolorystyczny ma z kolei zapewnić wrażenie wychodzenia Ogrodu Różanego poza jego formalne granice.

Archiwalna ikonografia parku południowego z XIX i początku XX w. obejmuje także sposób aranżacji roślinnej zboczy i podnóża Góry Bachusa. Użytkowo-dekoracyjne wzniesienie o XVII-wiecznej genezie miało w XIX w. równie istotną rolę. Ten obszar – najwyższy na terenie wilanowskiej rezydencji – stał się punktem widokowym umożliwiającym panoramiczny ogląd całości centralnego wnętrza parku południowego, majaczącej w oddali Holenderni oraz wybitnie dekoracyjnego Ogrodu Różanego. Zgodnie ze sposobem kulisowania widoków na terenie całego parku południowego także Góra Bachusa oddzielona została od budynku – poprzez drzewostan porastający jej północne zbocze, a także liczne krzewy. Dzięki współpracy z Muzeum Wojska Polskiego zbocza wschodnie, północne oraz zachodnie, jak również korona Góry Bachusa obsadzone zostały krzewami. Skupiny ukształtowano tak, by w chwili, gdy rośliny osiągną docelowe rozmiary, możliwe stało się czytelne kulisowanie widoków roztaczających się ze szczytu wzniesienia. Dodatkowo goście odwiedzający szczyt Góry Bachusa będą mogli napawać się słodkim zapachem kwitnących jaśminowców (Philadelphus coronarius). Na całość zrealizowanych na tym etapie w obrębie Góry Bachusa obsadzeń składają się: jaśminowce wonne (Philadelphus coronarius w tym odmiany ‘Schneesturm’), kaliny hordowiny (Viburnum lantana), bukszpany wieczniezielone (Buxus sempervirens), cisy pospolite (Taxus baccata), oczar pośredni (Hamamelis x intermedia). Oczar będzie w tym miejscu pierwszą kwitnącą zapowiedzią nadchodzącej wiosny, bo zakwitnie już w grudniu – lutym. Nietrudno będzie go dostrzec, bowiem jako soliterowy egzemplarz umieszczony został na tle ciemnozielonego masywu okazałych cisów.

2019-01-24
przedpole, aleja boczna.JPG

Możliwość realizacji nasadzeń zastępczych na terenie muzeum

Szanowni Państwo,informujemy, że na terenie Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie możliwa jest realizacja obowiązku wykonania nasadzeń kompensacyjnych drzew, …

bindaż nasadzenia graby Ł.Przybylak.jpg

Rewaloryzacja bindaża w ogrodzie północnym – nasadzenia kompensacyjne w 2018 r.

Jesiennej odsłony rewaloryzacji pałacowych ogrodów w 2018 r. ciąg dalszy. Tym razem powrót do przeszłości rozgrywa się we wschodnim skraju …

nassadzenia kompensacyjne MWP 11.2018, fot. Ł. Przybylak.jpg

Wielkie sadzenie drzew w listopadzie 2018 r.

Listopad 2018 r. w parku Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie upłynął pod znakiem wzmożonych prac ogrodniczych. Wiele działo …

44_jan iii sadzacy drzewa.jpg

Jan III Sobieski sadzący drzewa w Wilanowie

Jan III Sobieski, będąc hetmanem i marszałkiem, a później królem, nie przestał się interesować najdrobniejszymi szczegółami, dotyczącymi gospodarki w jego …

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem