Sapieha Benedykt Paweł h. Lis
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Sapieha Benedykt Paweł h. Lis źródło: Polski Słownik Biograficzny
44_wojna chocimska, płaskorzezba na attyce palacu wilanowskiego, stefan schwaner, koniec xvii wieku..jpg

Sapieha Benedykt Paweł h. Lis (zm. 1707), podskarbi wielki litewski. Uczył się u jezuitów w Grazu, potem, na uniwersytecie w Lowanium, po czym w latach 1663-4 odbył podróż edukacyjną po Europie. Od króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego dostał w r. 1670 krajczostwo litewskie, następnie podskarbstwo nadworne. Wielokrotnie posłował na sejmy, wziął udział w wyprawie pod Chocim w r. 1673, a w rok później przyczynił się do zwycięstwa Jana Sobieskiego na elekcji. Był przez wiele lat przywódcą stronnictwa sapieżyńskiego, wspierającego króla Jana III. Dzięki królowi dostał podskarbstwo wielkie litewskie (1676). Licząc na poparcie króla zaostrzył rywalizację z Pacami na Litwie.

Z czasem zaczął oddalać się od dworu, zwłaszcza w sprawie dynastycznych ambicji Sobieskich.  By im zapobiec, nawiązywał rozmowy z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem i jego następcą, Fryderykiem III. W r. 1688 był już otwarcie w opozycji do dworu, unikał jednak konfrontacji. Brał udział w r. 1689 w radach senatu w Warszawie i w Wilanowie, zakulisowo przeciwdziałał jednak zabiegom o ożenek królewicza Jakuba z księżniczką neuburską. W l. 1690-92 zdołał poprzez swe wpływy na Litwie udaremnić i sparaliżować poczynania dworu; później podejmował kroki pojednawcze, stawiając jednak twarde warunki.

Po śmierci Jana III Sobieskiego domagał się usunięcia się Marii Kazimiery z Warszawy i popierał Franciszka Ludwika Contiego, podpisał jego elekcję i starał się przeforsować jego wybór, lecz w końcu poparł Augusta II. Szukał u nowego króla pomocy przeciw silnemu antysapieżyńskiemu stronnictwu na Litwie, królowi jednak nie udała się mediacja. Sapieha  został ranny w 1700 r. w bitwie pod Olkiennikami, w której starli się Sapiehowie z połączonymi siłami swych przeciwników.  Poparł  w r. 1702 Karola XII i detronizację Augusta II, był nawet jednym z kandydatów szwedzkich (także jego syn Michał) do tronu polskiego, lecz w końcu udzielił zdecydowanego poparcia Stanisławowi Leszczyńskiemu. Towarzyszył Karolowi XII w wyprawach przeciw Sasom. Podobno krotko przed śmiercią zmienił stanowisko i próbował porozumieć się z Augustem II. Pozostawił trzech synów.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem