Sejmiki ziemskie i ich funkcje: sejmik przedsejmowy (powstał w II połowie XV w.)
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Sejmiki ziemskie i ich funkcje: sejmik przedsejmowy (powstał w II połowie XV w.) Wojciech Kalwat
44_sejm polski za zygmunta iii.jpg

Głównym powodem zebrania sejmiku był wybór posłów na sejm. Sejmiki były zwoływane przez króla, który w rozesłanych uniwersałach tłumaczył powód zwołania sejmu, czas i miejsce obrad sejmowych. W sejmiku przedsejmowym mogła wziąć udział szlachta zamieszkująca w danym województwie czy ziemi. Senatorowie zaś byli wręcz zobowiązani do uczestnictwa w zjeździe. Nie istniało pojęcie quorum, stąd też niekiedy wystarczało kilkudziesięciu szlachciców, by dokonać wyboru posłów, najczęściej w sejmiku uczestniczyło 100 - 200 szlachetnie urodzonych.

Obrady sejmiku rozpoczynały się od zapoznania się z treścią królewskiej legacji, która tłumaczyła tematykę obrad sejmowych. Następnie debatowano nad propozycjami monarchy i wysuwano kandydatów na posłów. Wybierano ich większością głosów i najczęściej zaopatrywano w instrukcje, w której zobowiązywano nowo wybranego posła do ściśle określonego postępowania. Krępowało to swobodę posła, zwłaszcza, że od XVI wieku instrukcję sporządzano w formie pisemnej. Jej przekroczenie ściągało krytykę na sejmiku posejmowym, chyba że niesforny poseł potrafił wytłumaczyć się ze swego postępowania, dlatego też rzadko przekraczano instrukcję wydaną przez panów braci. Niekiedy szlachecki wybraniec wyrażał zgodę na sejmie z zastrzeżeniem jednak, że musi ona uzyskać aprobatę sejmiku.

W XVI stuleciu sejmiki, które miały zaufanie do wybranych posłów zezwalały na swobodę działania, tzw. „zupełną moc”. Z czasem jednak instrukcje stały się wyznacznikiem postępowania posła na sejm. Był wszakże wyjątek. W sprawach nie objętych instrukcją, posłowie mogli się kierować swoim uznaniem. W takim wypadku najczęściej szli oni za zdaniem posłów „górnych” województw, czyli krakowskiego i sandomierskiego z Małopolski i kaliskiego i poznańskiego z Wielkopolski.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem