• Trafność wyników
• Tytuł
• Typ zasobu
• Źródło pochodzenia
• Data

Sławne ziele zwane tabaką (artykuł)

Książka pełna świetnych anegdot i barwnych opisów, jednocześnie uczona i popularna, traktuje o dziejach „tytoniowego ziela”. Autor, znakomity …

Grand Tour. Narodziny kolekcji Stanisława Kostki Potockiego (artykuł)

Grand Tour. Narodziny kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, Muzeum Pałac w Wilanowie, Warszawa 2006, 279 str., 475 il., okładka twarda w obwolucie, ISBN 83-915126-6-5, cena 50 zł Publikacja - pamiątka wystawy zorganizowanej w ramach Jubileuszu 200-lecia działalności Muzeum w Wilanowie 1805-2005. Barwna …

„Studia Wilanowskie”, t. XX, Osiemnastowieczne wyroby Miśni. Stan i potrzeby badań (artykuł)

W 2009 r. w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie powstał projekt badawczy "Miśnieńska porcelana w XVIII …

Cykliczne projekty edukacyjne – archiwum (artykuł)

Programy dla szkół, zajęcia warsztatowe, lekcje muzealne zarówno o pałacu, jego mieszkańcach i historiach z nimi związanych, jak …

Historia instytucji (artykuł)

Muzeum wilanowskie jest najstarszym polskim muzeum sztuki. Zostało założone w 1805 roku z inicjatywy ówczesnych właścicieli Aleksandry i …

Program Generalnego Konserwatora Zabytków (artykuł)

W 2013 r. dzięki inicjatywie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został powołany Program Generalnego Konserwatora Zabytków – Rewitalizacja obiektów i konserwacja kolekcji Muzeów Rezydencji Królewskich. Cztery rezydencje królewskie: Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie, Zamek Królewski na Wawelu oraz …

Jak się dzieje barć (artykuł)

W ramach projektu „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” odtwarzymy na podstawie danych historycznych barć leśną oraz ul. Działaniom tym towarzyszyć będą pokazy dotyczące tradycyjnego pszczelarstwa, w tym dziania barci. Barć nie mogłaby istnieć bez …

Ciekawostki w PJM - przyroda ogrodów wilanowskich (artykuł)

Dzięki projektowi „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” realizowanemu w ramach funduszy MF EOG możemy coraz szerzej dzielić się naszą wiedzą i coraz pełniej udostępniać skarby naszego wspólnego dziedzictwa, zarówno kulturowego, jak i przyrodniczego. W serii …

Dyplomata zakładnikiem – Mikołaj Brzeski w rękach mołdawskiego hospodara (artykuł, Silva Rerum)

Hospodar Aleksander Lăpuşneanu (1552-1561, 1564-1568) został wyniesiony na tron mołdawski przez Polaków i był im nie tylko wdzięczny, ale i bardzo przyjazny. Niestety, w 1561 r. utracił władzę na rzecz awanturnika Jana Jakuba Basilikosa Heraklidesa, którego wprowadził do Mołdawii wojewoda …

Dyplomatyczny zgrzyt – Wojciech Miaskowski i Bazyli Lupul (artykuł, Silva Rerum)

Przestrzeganie ceremoniału dyplomatycznego jest nader skomplikowaną sztuką, w której najmniejsza pomyłka może zrodzić poważne konsekwencje. Przekonali się o tym w 1640 r. poseł polski do Turcji, Wojciech Miaskowski oraz władca zależnej od Osmanów Mołdawii, hospodar Bazyli Lupul. Choć ten drugi …

Villa Intrata (artykuł)

Villa Intrata, dworek z początku XX w., położona jest na terenie wilanowskiej rezydencji króla Jana III – z dala od zgiełku miasta. To stylowe i eleganckie miejsce, w którym odtwarzamy staropolskie smaki i kulturę, dbając zarówno o bogatą treść, jak …

Obywatelstwo i swobody szlacheckie (artykuł, Silva Rerum)

Szlachta, przynajmniej teoretycznie, miała świadomość swojego podmiotowego znaczenia w państwie. Istnieje takie ciekawe świadectwo, z okresu pierwszego bezkrólewia, kiedy to szlachta ziemi bełskiej, jeszcze w lipcu 1572, nim podjęte były jakieś centralne decyzje przez Radę Koronną, zjeżdża się i dla …

Poezja barokowa (artykuł, Silva Rerum)

Wiemy z przekazów dobrze, że okres baroku jest czasem rozkwitu poezji. Barok to epoka poetów. Znana jest powszechnie opinia w tym temacie jednego z bardziej znanych krytyków czasów sobie współczesnych Wacława Potockiego. W jednym ze swoich tekstów autotematycznych pisze on: …jedneż …

Reguły szkolne według rozmówek polsko-niemieckich z XVII wieku (artykuł, Silva Rerum)

Dialogi zawarte na kartach polsko-niemieckich podręczników językowych z XVII wieku odsłaniają przed współczesnym czytelnikiem barwne i żywe sceny z życia szkolnego oraz zasady i reguły, którym musieli się podporządkowywać uczniowie. We Wrocławiu, Gdańsku czy Toruniu uczono dzieci mieszczańskie języka polskiego jako …

Na targowisku. Rozmówki polsko-niemieckie z XVII wieku (artykuł, Silva Rerum)

Podstawą do prowadzenia ożywionych kontaktów handlowych w mieście była skuteczna komunikacja, zwłaszcza jeśli na targach i jarmarkach spotykała się ludność mówiąca różnymi językami. We Wrocławiu, Gdańsku czy Toruniu uczono dzieci mieszczańskie języka polskiego jako obcego. Umiejętne obejście się z kupującym …

Szlacheckie listy okolicznościowe (artykuł, Silva Rerum)

Rozsianie po rozległych ziemiach Rzeczypospolitej siedzib szlacheckich często uniemożliwiało bezpośrednie spotkania. Jednak dobry szlachecki obyczaj nakazywał podtrzymywać stosunki towarzyskie i w określonych momentach nawiązać kontakt. W tym celu chętnie posługiwano się listami. Oprócz wyrażenia serdeczności w korespondencji konwencjonalno-towarzyskiej nadawca podkreślał …

Ludowe i elitarne obrazy lepszego świata (artykuł, Silva Rerum)

Już starożytni, kontestując rzeczywistość, tworzyli obrazy doskonałego państwa. Znajdować się ono miało poza granicami map, gdzie w harmonii z naturą funkcjonuje idealnie pod każdym względem zorganizowane społeczeństwo, lub w odległej przeszłości, straconym wieku złotym. Również zamieszkujący ziemie Rzeczypospolitej szlachta oraz …

Renesans warzyw w Europie (artykuł, Silva Rerum)

Jednym ze skutków odkryć geograficznych dokonanych na przełomie XV i XVI wieku było pojawienie się w Europie nowych odmian roślin jadalnych. Nieznane dotąd warzywa i owoce budziły zazwyczaj nieufność mieszkańców starego kontynentu. Według panujących w dobie nowożytnej zasad dietetycznych, każdy …

Canterbury w relacjach XVII-wiecznych polskich peregrynantów (artykuł, Silva Rerum)

W XVII stuleciu zwykła trasa podróżników opuszczających Dover i zmierzających do głównego celu swej podróży, czyli Londynu, wiodła przez malownicze hrabstwo Kent i położone nad rzeką Stour Canterbury. Tam tradycyjnie urządzano niezbędną przerwę w podróży, przeznaczaną na posiłek i zwiedzanie …

Mityczni przodkowie – kim właściwie byli Sarmaci? (artykuł, Silva Rerum)

W epoce staropolskiej przywiązywano dużą wagę do genealogii, poszukiwano jak najdawniejszych przodków, aby wypaść korzystnie w porównaniu z mieszkańcami innych państw Starego Kontynentu. Szlachta znalazła swoich protoplastów w Sarmatach, którzy mieli istnieć od czasów wojny trojańskiej. Tej samej, w której …

Fajerwerki gdańskie dla uczczenia ślubu Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej (artykuł, Sobiesciana)

Rycina przedstawia konstrukcję wykonaną na potrzeby pokazu fajerwerków, który odbył się w Gdańsku 25 marca 1691 roku z okazji ślubu Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej. Na drewnianej platformie wzniesionej nieznacznie ponad ziemię ustawiono w centrum kwadratowy postument i cztery mniejsze …

Projekt dekoracji utworu literackiego (?) z okazji elekcji Jana III Sobieskiego (artykuł, Sobiesciana)

Projekt o kolistym kształcie: dwie gałązki tworzą triumfalny wieniec, w którego wnętrzu ukazano podniesienie wodza na tarczy. Scena ta odbywa się na tle odległej twierdzy, którą można utożsamiać z Chocimiem. Zarówno dowódca, jak i trzej mężczyźni unoszący tarczę, mają na …

Romans polityczny (artykuł, Silva Rerum)

Elżbieta Helena z Lubomirskich Sieniawska (1669–1729) była damą niezależną, bogatą i dumną. Zdaniem pamiętnikarzy i wnioskując z portretów, nie była zbyt urodziwa, ceniono za to jej dowcip i swobodę zachowania. Nieco kłopotów przysparzał jej temperament. Pod koniec 1694 cieniem na …

Atlas roślin rodzimych i obcych: doktor de Bernitz o tojadzie mocnym (łac. aconitum napellus) (artykuł, Silva Rerum)

Jak głosi legenda, tojad wyrósł na wzgórzu Akonit, na której Herakles pokonał Cerbera. Z jadowitej śliny piekielnego psa, która padała kropla po kropli na ziemię, wykiełkował piękna i zabójcza niebieska roślina. Hekate uśmierciła jej sokiem swojego ojca, Medea – Tezeusza. …

Umowa małżeńska elektora bawarskiego Maksymiliana Emanuela oraz królewny Teresy Kunegundy Sobieskiej (artykuł, Sobiesciana)

Kontrakt określa postanowienia i zasady, na jakich ma dojść do poślubienia Teresy Kunegundy, ukochanej córki Jana III Sobieskiego, przez Maksymiliana Emanuela, elektora Bawarii. Rozmowy dotyczące takiego układu toczyły się długo, a ostatecznie ukształtowany dokument podpisano w Żółkwi 19 maja 1694 …

Zimorodek w gnieździe unoszącym się na wodzie - emblematyczna dekoracja postumentu bramy triumfalnej (artykuł, Sobiesciana)

Propaganda podczas kampanii sejmowych za rządów Jana III Sobieskiego (artykuł, Silva Rerum)

Podczas kampanii sejmowych za rządów Jana III Sobieskiego powstawało wiele pism o charakterze propagandowym, które miały przekonać opinię szlachecką do programów politycznych dwóch głównych stronnictw – królewskiego i opozycyjnego. Część z nich była rozpowszechniana drogą oficjalną – urzędową, a część …

Walka na forum sejmów – taktyka stronnictw politycznych za rządów Jana III Sobieskiego (artykuł, Silva Rerum)

Politycy za rządów Jana III Sobieskiego stosowali przemyślaną taktykę podczas obrad sejmu, który zamieniał się w istne pole walki. Współcześni pisali o niepisanej wrzawie, zamieszaniu i dzikich awanturach podczas obrad. Nie bez przyczyny okres ten nazwano w literaturze przedmiotu polskim …

Modernizacja dachu nad belwederem (artykuł)

Modernizacja dachu nad belwederem polwala zabezpieczyć dekoracje w Sali …

Wykonanie niezbędnego rozeznania warunków konserwatorsko-biologicznych oraz prac konserwatorsko-chemicznych wraz z oceną zagrożeń deterioracyjnych wybranych sal ekspozycyjnych (artykuł)

Badania warunków konserwatorsko-biologicznych wraz z oceną zagrożeń deterioracyjnych wybranych sal ekspozycyjnych stanowiły istotny element …

Joannes III, D[ei] G[ratia] Rex Poloniarum, Phoenix (artykuł, Sobiesciana)

Napisana z okazji koronacji Jana III Sobieskiego na króla Polski pieśń gratulacyjna. Utwór ma formę pieśni żałobnej, dopiero jej zakończenie przynosi informacje o koronacji oraz związane z tym gratulacje i wyrazy radości. Tekst ułożony w dystychu elegijnym przez profesora Gdańskiego …

Ad Aram Memoriae, Nuper Fatis Avocato Serenissimo Ac Potentissimo Regi Poloniarum, Joanni III (artykuł, Sobiesciana)

Zaproszenie na mowę pogrzebową ku czci Jana III Sobieskiego wygłoszoną w Gdańskim Gimnazjum Akademickim przez profesora uczelni, Krzysztofa Behra. Tekst wydany wspólnie z pieśnią żałobną ku czci zmarłego króla, panegirykiem ku czci Behra, elegią autorstwa Fryderyka Daniela Titiusa i samą …

Babcie, dziadkowie, Scytowie i szlacheckie wychowanie (artykuł, Silva Rerum)

W jednej ze swoich maksym François de La Rochefoucauld zauważył, że starcy zwykli się pocieszać, dając dobre rady, ponieważ nie są już zdolni dawać złych przykładów. Jeśli w ten przewrotny sposób spojrzeć na relację, która w dawnych czasach łączyła pokolenia, …

Szymon Bogumił Zug (artykuł, Silva Rerum)

Nazwisko Szymona Bogumiła Zuga na trwałe związane jest z historią architektury polskiego klasycyzmu, z dziejami jej najdonioślejszych osiągnięć. Urodzony w Merseburgu w Saksonii 20 lutego 1733 r. Zug – właściwie Simon Gottlieb Zugk (Zuck, Zugh, Cug) – pochodził z rodziny …

Podróż staropolskiego obieżyświata do Azji i Afryki. Jana Potockiego wyprawa do Turcji i Egiptu (artykuł, Silva Rerum)

Cechą wyróżniającą hrabiego Jana Potockiego (1761–1815) w środowisku polskich magnatów była pasja podróżnicza, którą realizował przez większość życia poprzez wyjazdy naukowe, krajoznawcze i etnograficzne do kilku krajów kontynentalnych oraz poza tereny Europy. Potocki, gruntownie wykształcony w Szwajcarii, już w latach …

„Z lotu ptaka” – relacja z debaty (aktualność)

Relacja z debaty „Z lotu ptaka”. 24 września 2015 r. w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie …

Zasoby Działu Dokumentacji i Cyfryzacji (artykuł)

Archiwum fotograficzne Archiwum fotograficzne stanowi jedną z najważniejszych części zbiorów Działu Dokumentacji. Podstawowym zadaniem Archiwum fotograficznego jest archiwizacja zdjęć cyfrowych, digitalizacja tradycyjnych materiałów archiwalnych, opracowanie oraz ich udostępnianie. W skład archiwum wchodzą zdjęcia gromadzone od połowy lat 50–tych oraz dary i zakupy realizowane …

Moduł: „Wprowadzenie do obsługi klienta instytucji kultury” (artykuł)

Szkolenie podkreśla rolę personelu pierwszego kontaktu i znaczenie wysokiej jakości obsługi, rozwija postawy sprzyjające współpracy z odwiedzającymi zgodne …

Wilanowskie inspiracje Elżbiety Drużbackiej (1698/1699-1765) (artykuł, Silva Rerum)

Twórczość Elżbiety Drużbackiej, zróżnicowana pod względem tematycznym i gatunkowym, czerpiąca inspiracje z różnorodnych źródeł, wzbudzała zachwyt już za życia poetki. Szczególnie ceniono jej utwory zaliczane do nurtu poezji arkadyjskiej, wśród których największym uznaniem cieszył się – powstały prawdopodobnie około 1750 …

Warszawskie rezydencje na przedmieściach i pod miastem w XVI–XVIII wieku (artykuł)

Tradycja zakładania rezydencji z obszernym ozdobnym ogrodem na przedmieściach i pod miastem sięga starożytności. Występowały one także w …

Możliwość realizacji nasadzeń zastępczych na terenie muzeum (artykuł)

Szanowni Państwo, informujemy, że na terenie Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie możliwa jest realizacja obowiązku wykonania nasadzeń kompensacyjnych drzew, wynikającego z Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2016 nr 0, poz. 2134, z późn. …

Konserwatorski remont dachu skrzydła północnego Pałacu w Wilanowie (artykuł)

W najlepszym stanie jest konstrukcja nośna dachu okrywającego północne skrzydło pałacu w Wilanowie, mimo że posiada liczne drobne uszkodzenia, a zbrojenie rdzewieje. Pozostałe elementy pokrycia dachowego tej części obiektu należy pilnie wymienić. Ich stan zagraża bowiem zarówno bezpieczeństwu architektonicznemu pałacu, …

Prace konserwatorskie i restauratorskie przy obrazie Jana Reisnera „Kazanie św. Jana Chrzciciela” (artykuł)

Od marca 2017 roku w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie przeprowadzona została konserwacja obrazu Kazanie św. Jana Chrzciciela przypisywanego Janowi Reisnerowi lub jego warsztatowi. Dzieło znajdujące się na co dzień w kościele Sióstr Wizytek w Krakowie zaprezentowane zostało …

Obecny stan muzyki we Francji i Italii (artykuł)

„Muzyczne dzienniki” – jak zwykło się nazywać zapiski Charlesa Burneya z odbytych przez niego podróży, podjętych dla zebrania …

Remont dachu – pierwsze zadanie zakończone (artykuł)

Bardzo trudnym logistycznie elementem przeprowadzonego obecnie remontu dachu skrzydła północnego pałacu w Wilanowie był demontaż 12 ciężkich i dużych, od wielu lat nieużywanych świetlików. Na przełomie lat 50. i 60. XX-wieku, w trakcie generalnego remontu pałacu, zostały one wmontowane w …

Aula litterata (artykuł)

W czasie spotkań z udziałem historyków architektury i literatury rozważamy związki obu sztuk, wpływ inspiracji literackich na wystrój i otoczenie historycznej rezydencji królewskiej oraz innych siedzib wielkopańskich. Kolejne seminaria dedykujemy m.in. komunikacyjnym walorom rezydencji, literaturze jako źródle ich programu artystyczno-ideowego …

Świat ze słów: angielskie miesięczniki XVIII wieku. Media, informacja i opinia publiczna (artykuł)

W kawiarni, w pubie albo w domowym zaciszu zamożny londyńczyk oddawał się lekturze gazet, regularnie wydawanych i łatwo dostępnych. Około roku 1730 na londyńskim rynku prasy – najbardziej zaawansowanym w Europie – ukazało się nowe medium: miesięcznik, periodyk sumujący w …

Koniec pierwszego etapu prac w galeriach ogrodowych i Lapidarium (artykuł)

Prace konserwatorskie przy polichromowanych dekoracjach stropów i faset galerii ogrodowych oraz Lapidarium w pałacu Jana III w Wilanowie, podjęte w 2017 roku, dobiegły końca w kwietniu 2018 roku. W trakcie działań wzmocniono strukturę malowideł plafonowych autorstwa Michelangela Palloniego oraz sąsiadujących z …

Embarras de richesse, czyli o dziewiętnastowiecznych sztućcach stołowych (artykuł)

W muzeach, antykwariatach, na targach staroci, a nawet w domowych szufladach często znajdujemy dziwne przedmioty, których przeznaczenia nie …

Trwa remont na piętrze pałacu (artykuł)

W marcu 2019 roku zadanie „modernizacja i przebudowa sal wystawowych galerii ogrodowych na piętrze pałacu wilanowskiego” weszło w decydującą fazę – rozpoczęto rozmieszczanie nowej konstrukcji więźby dachowej. Prace rozpoczęły się jesienią 2018 roku. Ustawiono wtedy rusztowania na szczytach obu galerii, nad …