Eleonora Maria Józefa Habsburżanka
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Eleonora Maria Józefa Habsburżanka źródło: Polski Słownik Biograficzny
44_eleonora maria habsburżanka_maly.jpg

Eleonora Maria Józefa Habsburżanka (1653-1697), królowa polska. Była córką cesarza Ferdynanda III i Eleonory Mantuańskiej, siostrą cesarza Leopolda I. Na dworze wiedeńskim brano pod uwagę jej małżeństwo z ks. Karolem Lotaryńskim, którego darzyła szczerym uczuciem. Był on jednym z kandydatów do tronu polskiego po abdykacji Jana Kazimierza. Gdy jednak wybór szlachty polskiej padł na Michała Korybuta Wiśniowieckiego, dyplomacja cesarska zdecydowanie go poparła, aby osłabić stronnictwo francuskie. Podkanclerzy koronny Andrzej Olszowski wysunął projekt małżeństwa nowego króla z księżniczką Eleonorą. Strona polska prowadziła negocjacje z dyplomatami austriackimi podczas sejmu koronacyjnego w Krakowie, nie wniesiono jednak tej sprawy na obrady sejmu, dyskutowano o niej dopiero na posejmowej radzie senatu. Malkontenci opowiadali się za rozstrzygnięciem tej kwestii na następnym sejmie, rozwinęli też agitację przeciw austriackiemu małżeństwu Michała Korybuta, zajadłym przeciwnikiem tego związku był prymas Mikołaj Prażmowski. Mimo to podkanclerzy Olszowski w grudniu 1669 sfinalizował we Wiedniu rokowania z Habsburgami. W lutym 1670 w Częstochowie odbył się ślub Michała Korybuta i Eleonory, którego wobec odmowy prymasa udzielił legat papieski. Po uroczystym wjeździe Eleonory do Warszawy nastąpiły właściwe uroczystości weselne. W październiku 1670 prymas, przejściowo pogodzony z królem, koronował ją w kolegiacie św. Jana.

Królowa cieszyła się powszechna sympatią i szacunkiem, uważano ją za osobę spokojną i dobrą. Szlachta ceniła ją za niemieszanie się do polityki. Była lojalna wobec męża, nawet malkontent – Jan Sobieski w listach do żony przedstawiał Eleonorę jako wzór cnót małżeńskich. Pod koniec r. 1670 dwór podał do publicznej wiadomości, że na skutek nieszczęśliwego wypadku królowa poroniła. Opozycja rozpowszechniała twierdzenie, że dwór sfingował to wydarzenie, aby zatuszować impotencję seksualną króla. Malkontenci, uważając, że małżeństwo królewskie nie zostało skonsumowane, snuli plany unieważnienia tego ślubu, detronizacji Michała Korybuta i wydania Eleonory za francuskiego kandydata do tronu (1672).

W okresie po zawiązaniu konfederacji gołąbskiej królowa mitygowała męża i sugerowała łagodne postępowanie z opozycjonistami (m.in. z Janem Sobieskim). Pośredniczyła w układach malkontentów z dworem na początku 1673 r. Gdy Michał Korybut zachorował w po przeglądzie wojska w obozie pod Glinianami, nie zdążyła już na czas dojechać do umierającego męża do Lwowa. W czasie bezkrólewia po śmierci Michała Korybuta dyplomacja austriacka, popierając znów kandydaturę Karola Lotaryńskiego, planowała małżeństwo Eleonory. Stronnicy Francji widzieli ją w roli żony kandydata francuskiego, ks. neuburskiego. Wkrótce po elekcji Jana III królowa wdowa opuściła Polskę. W r. 1678 Eleonora poślubiła Karola Lotaryńskiego. Para zamieszkała w Innsbrucku, dochowała się pięciorga dzieci. Po śmierci Jana III najstarszy syn Eleonory, Leopold Józef wymieniany był wśród kandydatów do korony polskiej.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem