Europejski Szlak Ogrodów Historycznych (ERHG)
Europejski Szlak Ogrodów Historycznych (European Route of Historic Gardens – ERHG) jest organizacją pozarządową zrzeszającą najwspanialsze ogrody historyczne Europy powołaną w 2017 r. z inicjatywy władz miejskich Lloret de Mar (Katalonia). Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie jest członkiem stowarzyszenia od 2017 r.
Nadmorski, kataloński kurort, w którym dzięki burmistrzowi Jaume’owi Dulsatowi i Rodríguezowi (prezydent ERHG I i II kadencji) zrodziła się idea ustanowienia szlaku, nie jest powszechnie kojarzony z ogrodowym dziedzictwem. Tymczasem znajduje się w nim jeden z ciekawszych przykładów założeń ogrodowych początku XX w. Ogrody Santa Clotilde w Lloret de Mar miały stać się w zamyśle założycieli przyczynkiem do wieloletniego, kontynentalnego procesu przekierunkowania zainteresowania turystycznego na aspekty przyrodniczo-kulturowe.
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zostało członkiem stowarzyszenia już w 2017 r. po prezentacji ogrodu wilanowskiego na I Europejskim Forum Ogrodów Historycznych w Lloret de Mar.
Misją Europejskiego Szlaku Ogrodów Historycznych jest podnoszenie świadomości społecznej dotyczącej roli i rangi ogrodowego dziedzictwa w budowaniustabilności europejskiej jedności kulturowej. Transgraniczny charakter kształtowania się europejskiej sztuki ogrodowej w powiązaniu z jej przyrodniczą – niejednokrotnie unikatową – wartością stanowią wyjątkowy przykład współistnienia kultury i natury, wymagających szczególnej ochrony w dobie globalnego kryzysu ekonomicznego, społecznego i środowiskowego.
Zrzeszenie specjalistów z różnych miejsc w Europie, z których każde jest indywidualnym przykładem zarządzania żywym dziedzictwem, tworzy warunki do twórczej wymiany myśli i podjęcia próby standaryzacji polityki konserwatorskiej i administracyjnej względem ogrodów historycznych i ich zróżnicowanych zasobów. Dlatego też stałymi punktami rocznego kalendarza ERHG są dwa generalne posiedzenia, na których spotykają się reprezentanci trzech filarów organizacyjnych szlaku. Ambicją ERHG jest stworzenie europejskiego programu stażowego dla ogrodników i pracowników technicznych realizujących swoje codzienne obowiązki na rzecz zrzeszonych w sieci instytucji. Wzorem dawnych tradycji każdy z ogrodów historycznych znany jest z charakterystycznej dla niego specjalizacji. Programy stażowe koncentrujące się wokół takich specjalności, jak np. uprawa cytrusów w Ogrodach Boboli (Włochy), formowanie i utrzymywanie boskietów w ogrodach Herrenhausen (Niemcy) czy rozmnażanie i produkcja roślin ozdobnych w Wilanowie (Polska), będą także pomocne w podtrzymywaniu i rozwijaniu tradycyjnego rzemiosła, koniecznego do utrzymywania autentyzmu w ogrodach historycznych. ERHG jako platforma wymiany wiedzy specjalistycznej doprowadziło także do nawiązania współpracy pomiędzy Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie a Galerią Uffizi – Ogrodami Boboli przy projekcie „Citri et aurea”. Więcej o nim TUTAJ.
W 2019 r. ERHG zainicjowało celebrację Europejskiego Dnia Ogrodów przypadającą na 26 kwietnia, a więc w dzień zarejestrowania organizacji w 2017 r. W ramach obchodów tego święta realizowane były różnorodne aktywności przyczyniające się nie tylko do zwiększenia zainteresowania publicznego poszczególnymi ogrodami, ale także całą siecią i jej działalnością.
W strukturze Europejskiego Szlaku Ogrodów Historycznych wiodącą rolę odgrywa zarząd szlaku. Od 2020 r. wiceprezydentem ERHG jest kierownik działu ogrodowego Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, pełniący do wiosny tegoż roku funkcję rzecznika organizacji, Łukasz Przybylak. Zarząd korzysta ze stałego wsparcia i aktywności pełnych członków stowarzyszenia, jak również doradztwa komitetu naukowego. Obecnie w szlaku znajdują się 31 ogrody z 6 krajów Europy, obejmując swoim zasięgiem obszar od Gruzji po Portugalię. Członkami wspierającymi szlak są także ośrodki akademickie z Girony, Lizbony, Barcelony, Krakowa oraz niezależni specjaliści z Polski i Francji. Dziewięć zrzeszonych w organizacji ogrodów znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Dynamicznie rozwijający się szlak kandyduje o uzyskane od Rady Europy certyfikatu europejskiego szlaku kulturowego. ERHG jest także organizacją szybko reagującą na bieżące wydarzenia uderzające w trwałość i bezpieczeństwo ogrodowego dziedzictwa – która jako jedna z pierwszych przeprowadziła we współpracy z Instytutem Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej badania z zakresu rozpoznania sytuacji i perspektyw funkcjonowania ogrodów historycznych w czasie pandemii COVID-19. Z materiałami w języku angielskim można zapoznać się tutaj:
W pierwszym kwartale 2021 r. ERHG planuje wydanie raportu finalnego i poradnika dla administratorów i zarządców ogrodów historycznych pomocnego w zarządzaniu w dobie globalnego kryzysu.
ERHG jest niezmiennie otwarte na przystąpienie nowych członków, dla których – także w wyniku trudnej sytuacji ekonomicznej wywołanej pandemią COVID-19 – przygotowane zostały specjalne zasady członkostwa. Więcej o nich na stronie stowarzyszenia: TUTAJ.
Zapraszamy!
Reprezentantka Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w European Route of Historic Gardens:
- Nela Kokoszka (Dział Edukacji Muzealnej) – grupa robocza ERHG
Polecane
Certyfikat Europejskiego Szlaku Kulturowego
30 października 2020 r. Europejski Szlak Ogrodów Historycznych, do którego należy Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, zdobył certyfikat …
Sieć Europejskich Rezydencji Królewskich (ARRE)
Od czerwca 2006 r. Muzeum Pałacu w Wilanowie jest członkiem Association des Résidences Royales Européennes (ARRE), organizacji znanej obecnie jako …
Projekt „Citri et aurea” | współpraca z Galerią Uffizi
Galeria Uffizi i Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie rozpoczęły współpracę poświęconą historycznym kolekcjom cytrusów.Projekt „Citri et Aurea” został …
Współpraca międzynarodowa Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie od czerwca 2006 roku aktywnie działa w Sieci Europejskich Rezydencji Królewskich, uczestnicząc w wymianie informacji i doświadczeń między specjalistami z różnych krajów - w obszarze badań naukowych, konserwacji, dokumentacji, programów edukacyjnych, komunikacji społecznej, bezpieczeństwa i innych.
