PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzemiosło artystyczne
Martin Guillaume Biennais – ostrza noży, François-Dominique Naudin – łyżki, widelce, trzonki noży
Paryż
ok. 1809–1839
Srebro złocone, odlewane, cyzelowane
Sztućce – Wil.6260/1-39, kaseta – Wil.6261

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa-Wil6260, kaseta-wil6261.jpg

Do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w grudniu 2019 roku zakupiono komplet sztućców deserowych na 12 osób, wykonany w Paryżu w 1. ćwierci XIX w. Serwis składa się z: 12 łyżek, 12 widelców, 12 noży, 2 łyżek do kompotu i łyżki do cukru pudru, razem 39 sztućców. Całość przechowywana jest w płaskiej kasecie wyłożonej cienką skórą. Nie zachowała się przykrywa od kasety ani kluczyk od zamka. Sama kaseta jest jednak w bardzo dobrym stanie, jedynie z lekkimi zabrudzeniami w miejscach osadzenia sztućców.

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa-Wil6260-lyzka2.jpg

Sztućce wykonane są ze srebra złoconego, ozdobione na awersie trzonków łyżek i widelców symetryczną arabeską z przedstawieniem pawia w owalnym medalionie, na rewersie zaś z ornamentem groteskowym, m.in z rogami obfitości, główką kobiety, symetrycznie ułożoną wicią roślinną, oraz herbem Pilawa (półtrzecia krzyż srebrny) w owalu pod koroną hrabiowską, ze strusimi piórami i dewizą rodu Potockich: „Scutum Opponebat Scutis”, obiegającą od dołu tarczę.

Trzonki noży mają profilowane brzegi i pokryte są z obu stron dekoracją plastyczną o jednakowym układzie. U góry przy ostrzu czterostrunna lira, niżej postać kobieca w długiej falistej szacie, podtrzymująca na głowie kosz z winogronami, pod nią symetryczny ornament groteskowy i tarcza w kształcie wydłużonego kartusza z herbem Pilawa pod koroną hrabiowską ze strusimi piórami i wstęga z dewizą rodową „Scutum Opponebat Scutis”.

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa-Wil6260,noz2.jpg

Wszystkie sztućce wykonane zostały jako najwyższej jakości odlewy, następnie zostały pozłocone ogniowo. Powstały w dwóch warsztatach. Ostrza noży przygotował złotnik Martin Guillaume Biennais (1764–1843). Wszystkie pozostałe nakrycia oraz trzonki noży powstały w pracowni współpracującego złotnika François-Dominique’a Naudina (czynny do 1834 r), co było bardzo często praktykowane przy realizacji mnogich i terminowych zamówień.

Obiekty zachowane są w stanie bardzo dobrym, nie noszą żadnych śladów użytkowania. Złocenie, grubo i starannie nałożone na każdy ze sztućców, jest w idealnym stanie. Potocznie mówi się, że sztućce nie są „zjedzone”.

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa-Wil6260,-widelec2.jpg

Zastosowana technika wykonania oraz sposób złocenia są typowe dla sztućców wyprodukowanych w wymienionych warsztatach oraz porównywalne do technologii i metod stosowanych w wielu najlepszych warsztatach francuskich.

O zakupie serwisu do zbiorów przesądził fakt, że komplet jest identyczny z serwisem deserowym na 72 osoby, należącym do historycznych zbiorów wilanowskich. Uzyskana w trakcie oględzin pewność co do autentyczności oferowanego zespołu miała wpływ na podjecie ostatecznej decyzji  o jego zakupie do Muzeum i w rezultacie – połączeniu po latach dwóch części serwisu.

Komplet sztućców deserowych na 12 osób z herbem Pilawa-Wil6260-lyzka-do-cukru-pudru.jpg

Złocone nakrycia na 72 osoby notowane były w zbiorach wilanowskich w 2. poł. XIX w. Niestety, brak ich detalicznych opisów utrudnia jednoznaczną identyfikację z przedmiotami zachowanymi do dzisiaj w kolekcji. Istnieją również źródła, które podają, że latem roku 1877, podczas włamania do pałacu, skradziono ponad 50 szt. srebrnych sztućców, jednak nie znamy bliższych szczegółów. Natomiast noty w prasie, które ukazały się po śmierci Aleksandry Potockiej z Potockich w 1892 r., informowały: … Osobiste majątki ziemskie były oddłużone tak dalece, że wkrótce po śmierci męża znalazła się w konieczności sprzedania wszystkich sreber, a to dla zaspokojenia nagle wymagalnego długu 30.00 rs…… Być może w tym zdarzeniu należy upatrywać powodów rozdzielenia kompletu połączonego obecnie zakupem. Z pewnością, od momentu zakupu, serwis stał się ozdobą wilanowskiego kredensu.

Joanna Paprocka-Gajek


2020-03-20
Komplet sztućców ze srebra złoconego z dekoracją niellowaną, wil6262-calosc.jpg

Komplet sztućców ze srebra złoconego z dekoracją niellowaną

W grudniu 2019 r. do zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zakupiono oryginalny – niellowany – zestaw nakryć …

42_serwis stołowy.jpg

Komplet Sztućców

Prezentowany komplet sztućców został wykonany przez dwóch złotników: noże powstały w warsztacie M.G. Biennais’go, natomiast widelce, łyżki oraz sztućce środka stołu - we współpracującym z nim warsztacie artysty złotnika François’a Dominique’a Naudin’a, specjalizującym się w wytwarzaniu sztućców.

silva_Sztucce_OKLADKA_RGB_72.jpg

Embarras de richesse, czyli o dziewiętnastowiecznych sztućcach stołowych

W muzeach, antykwariatach, na targach staroci, a nawet w domowych szufladach często znajdujemy dziwne przedmioty, których przeznaczenia nie jesteśmy w stanie odgadnąć. To dawne sztućce: sierpy do cytryn, specjalne nożyki do pomarańczy, „łyżkowidelce” do żółwi, szczypce do szparagów, widelczyki do sardynek, łyżki dla wąsaczy i wiele, wiele innych.

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem