Leszczyński Samuel h. Wieniawa
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Leszczyński Samuel h. Wieniawa źródło: Polski Słownik Biograficzny
55_hetman sobieski pod chocimiem.jpg

Leszczyński Samuel h. Wieniawa (1637-1676), oboźny koronny, poeta. Był konwertytą z wyznania ewangelicko-reformowanego na katolicyzm. Po śmierci ojca pozostawał pod opieką stryja Bogusława Leszczyńskiego, podskarbiego wielkiego koronnego. Po rodzinie ze strony matki odziedziczył wielkie dobra koreckie i międzyrzeckie na Ukrainie, o które następnie procesowali się z nim Czartoryscy.

W roku 1657 podczas rokowań polskich z ks. siedmiogrodzkim Jerzym II Rakoczym zapewne był zakładnikiem na czas pertraktacji. W latach następnych nadal służył w wojsku koronnym, w wyprawie cudnowskiej 1660 dowodził pułkiem jazdy i odznaczył się męstwem. Prawdopodobnie w r. 1664 został oboźnym koronnym. Oprócz służby wojskowej czynny był też w życiu publicznym jako poseł województwa wołyńskiego na szereg sejmów. W okresie panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego nie przyłączył się do malkontentów i wziął udział w konfederacji gołąbskiej mimo dość bliskich stosunków z Janem Sobieskim. Być może był lojalny wobec króla z powodu powinowactwa z Wiśniowieckimi, był bowiem żonaty z krewną Michała Korybuta, Konstancją Joanną z Wiśniowieckich. Bardzo poważnie chory, nie mógł wziąć udziału w wyprawie chocimskiej. Po wyprawie cudnowskiej S. napisał o niej poemat, który pt. „Ekspeditia (…) przeciwko Szeremetowi…” wysyłał znajomym, a wydał bezimiennie drukiem jako „Potrzeba z Szeremetem…” w roku 1661.

Po zwycięstwie chocimskim opublikował poemat „Classicum nieśmiertelnej sławy po wikroriej pod Chocimiem” (Kraków 1674), alegoryczno-mitologiczny panegiryk ku czci Sobieskiego, z całkiem dobrą literacko przedmową skierowaną do niego. Dalsza część utworu, w której autor wymienił polskich bohaterów od czasów Mieszka I do m.in. Stefana Czarnieckiego i Jeremiego Wiśniowieckiego, jest znacznie słabsza i mocno zagmatwana. Janowi III poświęcił też niepublikowane „Carmen ojczyste”.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem