PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Papirius i jego matka

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzeźba
Autor nieznany
Francja
XVII/XVIII w.
Marmur
77 x 46,5 x 24,2 cm
Wil.5620

Papirius i jego matka.jpg

Nastoletni chłopiec okryty przewieszoną przez lewe ramię, odsłaniającą tors i przepasującą biodra szatą spogląda na wysoką, odzianą w długą togę kobietę. Postaci zastygły w wymownych pozach, gra ich gestów znamionuje pewne napięcie emocjonalne. Kobieta pochyla się lekko i, obejmując chłopca, zdaje się coś mu perswadować, łagodnie, acz stanowczo, na coś nalegać; chłopiec niby to wzbrania się, ale stopniowo ulega czarowi namów. Oto moment, w którym waży się decyzja Papiriusa, syna senatora rzymskiego okresu wczesnej republiki, który dzięki staraniom swego ojca dostąpił wyjątkowego dla jego stanu zaszczytu uczestniczenia w zgromadzeniu senatu, pod rygorem dochowania całkowitej tajemnicy. Poproszony przez matkę wyjawił jej jednak, że obrady dotyczyły kwestii zezwolenia na wielożeństwo Rzymian. Jak nietrudno się domyślić, oburzona kobieta nie zachowała informacji dla siebie, lecz w towarzystwie przyjaciółek wtargnęła na forum senatu, domagając się sprawiedliwości i równego traktowania kobiet i mężczyzn: jeśli poligamia, to symetryczna – i poligynia, i poliandria. Wówczas Papirius w akcie cywilnej odwagi przyznał się wobec zaskoczonego gremium do swej niedyskrecji. Obywatelski czyn zdobył uznanie w oczach senatorów, którzy uhonorowali chłopca zezwoleniem na nieograniczony dostęp do obrad.

Ta moralizatorska opowieść pochodzi z Noctes Atticae Aulusa Gelliusza, łacińskiego pisarza urodzonego w Rzymie, a została opowiedziana i zapisana przez Marka Porcjusza Katona w mowie do żołnierzy przeciwko Galbie. Nośny pod względem wychowawczym temat zyskał uznanie w oczach greckiego rzeźbiarza Menelaosa (czynnego w I w. p.n.e. w Rzymie), którego naturalnej wielkości rzeźbiona grupa znajdująca się dawniej w Villi Ludovisi, a obecnie przechowywana w rzymskim Museo Nationale (Museo della Terme), jest bezpośrednim lub pośrednim pierwowzorem naszej rzeźby. Jej autor mógł się też wzorować na kopii tego posągu, wykonanej w latach 1685–1688 dla Wersalu przez francuskiego rzeźbiarza akademickiego Martina Carlier (zm. po 1700) we współpracy z Michaelem Monierem (zm. 1686), która od 1738 r. zdobiła Salę Balową, następnie w czasach rewolucji została przeniesiona do ogrodów Tuileries, a w XIX w. powróciła do ogrodów Wersalu. Rzeźba wilanowska nosi wszelkie cechy kopii XVIII-wiecznej. Przyjmując tezę o francuskim jej rodowodzie, można nawet wskazać na przełom XVII i XVIII w, gdyż – jak zauważa Jakub Sito (ekspertyza niepublikowana) – niewykluczone, że powstała ona jeszcze za czasów Ludwika XIV jako tzw. ricordo (pamiątka) grupy wersalskiej.

Dominika Walawender-Musz

2014-07-31
pigmalion_i_wenera_plaskorzezba_elewacja_palac_wilanow.jpg

Których urok sprawia, że marmur oddycha

W XVII i XVIII stuleciu jednym z najchętniej wykorzystywanych w sztuce dzieł literackich były Metamorfozy Owidiusza. Cykle malowideł i płaskorzeźb …

Kulawka_olbrzymia_1

Dzwonowata olbrzymia kulawka kolejna

Wykształcenie się specyficznej formy kielicha pozbawionego stopy – tzw. kulawki – związane jest z polską tradycją biesiadowania, typową dla okresu …

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem