Pomocnicy podskarbiowscy
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pomocnicy podskarbiowscy Wojciech Kalwat
44_atanazy miączyński_m.jpg

Ze względu na rodzaj wykonywanych obowiązków i zakresu spraw, podskarbiowie wspomagani byli przez spory aparat urzędniczy. Najważniejsi i bezpośrednio związani z podskarbiami byli pisarze skarbowi (notarii thesauri supremi) – dwóch w Koronie i trzech na Litwie. Co ciekawe nie określono kompetencji pisarzy, stąd podskarbiowie traktowali ich jako konkurentów i kontrolerów, domagając się zniesienia tego zbędnego według nich urzędu.

Nadzorem menniczym i kierownictwem mennicy, wymianą pieniędzy i ich kursem zajmował się mincerz (magister monetae, monetarius numularis, negotiator pecuniarum). Czasem określano go jako myncarz albo mińcarz. Innymi urzędnikami podległym podskarbiemu byli dyspensatorzy i kuratorzy. Pierwsi zajmowali się wydatkami skarbu, drudzy czuwali nad poszczególnymi częściami skarbu królewskiego. Zbieraniem podatków zajmowali się poborcy, inaczej zwani pobiercami i biercami (collectores, exactores, questores). Początkowo poborcy podatkowi byli mianowani przez podskarbiego, za zgodą króla i sejmu. Z czasem to sejmiki decydowały, kto ma zajmować się ściąganiem podatków. Od 1703 roku prawo nominowania poborców powróciło do podskarbich. W XVI wieku pomocnikiem poborcy był subkolektor. Poborem ceł i myt zajmowali się celnicy i  mytnicy (thelonarii), którzy byli w pełni zależni od podskarbiego. Urzędnicy ci mogli się rekrutować wyłącznie z osiadłej szlachty, z wyłączeniem duchownych i Żydów. Pracę celników nadzorowali superintendenci, którzy byli mianowani przez podskarbich, a od 1764 roku przez Komisje Skarbowe. Ze swych czynności polegających na zbieraniu ceł z poszczególnych komór celnych i nadzorowaniu prawidłowej pracy celników, składali sprawozdanie przez Trybunałem Skarbowym w Radomiu.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem