© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Aleksandra i Izabela Potockie przechadzające się w okolicach jeziora Albano

  • Malarstwo
  • Carlo Labruzzi (1748-1817)
  • Rzym
  • 1779-1780
  • Olej, płótno
  • 69,5 x 86,5 cm
  • Wil.1691

Umieszczona w napisie na kartce na odwrocie płótna informacja o wykonaniu portretu w 1788 roku jest błędna (402 Hrabina Stanisławowa Potocka z domu Xka Lubomirska i siostra Ignacowa Potocka, malowane we Włoszech 1788 p.[sic!] Labruzzi Krajowid z przedstawieniem jeziora Albano), ponieważ Izabela Potocka już wówczas nie żyła. Jak świadczą źródła mógł on być namalowany w latach 1779-1780, podczas podróży pań Potockich do Włoch. Sentymentalny w nastroju obraz ukazuje córki Lubomirskiej na tle malowniczego pejzażu podczas spaceru, według cytowanego napisu w okolicach jeziora Albano. Malarz pieczołowicie odmalowal modne stroje i fryzury arystokratycznych modelek i dodał jednej z nich, Aleksandrze sympatycznego towarzysza – pieska. I trzeba podkreślić, że trafnie uchwycił podobieństwo rysów twarzy pań, zgodne z ich podobiznami wykonanymi przez innych artystów. Przebieg wojażu znamy z listów do Ignacego Potockiego (por. kat.).

Aleksandra i Izabela pod opieką Stanisława Kostki Potockiego i Grzegorza Piramowicza dotarły do Rzymu na początku grudnia 1779 r. Tutaj siostry zamówiły swoje portrety u cieszącego się dużym uznaniem malarza Pompea Girolamo Batoniego, których historia powstania została upamiętniona dość dokładnie w korespondencji. Nie ma w niej jednak żadnych wzmianek o działającym również w Rzymie Carlo Labruzzim, pejzażyście i portreciście. A nie była to znajomość przelotna, ponieważ w Bibliotece Wilanowskiej znajdowały się zakupione prawdopodobnie w tym okresie rysunki Labruzziego do powieści J. J. Rousseau pt. La nouvelle Heloise (obecnie zbiory specjalne Biblioteki Narodowej w Warszawie). Ponadto zachował się w zbiorach wilanowskich wykonany przez Labruzziego pejzaż ukazujący sielską posiadłość Stanisławostwa Potockich w Olesinie. Był on wzmiankowany w 1798 r. wśród obrazów znajdujących się w ich pałacu warszawskim. Dowodem kontaktów Stanisława Kostki Potockiego z Labruzzim jest zapis w notatniku z podróży do Włoch, dotyczący lat 1779-1780, wspominający o wypłaceniu malarzowi 140 florenów (AGAD, APP 255, karta 28 verso). Sądzono, że w tej sumie mogło mieść się honorarium za omówiany portret. Po raz drugi nazwisko artysty wymienione zostało w późniejszym liście Potockiego do żony z Neapolu z 1785 r. (28 grudzień). Pisze w nim o planowanych wspólnie z teściową zakupach pejzaży m.in. u Labruzziego. Nie wiemy jednak dlaczego początkowo portret był w posiadaniu Lubomirskiej, czy może to ona zleciła jego wykonanie, czy też otrzymała w darze.

Portret wymieniony w 1781 r. w zbiorach Izabeli Lubomirskiej w jej pałacu w Warszawie; następnie własność Potockich, w kolekcji wilanowskiej notowany od 1834 r.

Krystyna Gutowska-Dudek