© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   31.03.2022

Digitalizacja i publikacja zbiorów cyfrowych 3D w ramach projektu „www.muzeach” – produkty skanowania z oświetleniem strukturalnym


W projekcie „www.muzeach” zastosowano dwie różne techniki pozyskiwania danych pomiarowych dającymi możliwość tworzenia modeli 3D: fotogrametrię (powstało 20 modeli) i skanowanie z oświetleniem strukturalnym (powstały 102 modele). Dostęp do modeli jest możliwy na stronie wmuzeach.pl oraz na platformie Sketchfab.

W Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie do zadokumentowania techniką skanowania z oświetleniem strukturalnym wybrano w sumie 60 obiektów (5 ceramicznych rzeźb biskwitowych, 50 wycisków gem i 5 tłoków pieczętnych). Ze względu na niewielkie wymiary wszystkie zostały zmierzone z najwyższą stosowaną przez nas rozdzielczością przestrzenną – 2500 punktów na mm2. Pozwoliło to stworzyć niezwykle precyzyjną dokumentację, która nawet po uproszczeniu do lżejszego modelu 3D prezentowanego na platformie Sketchfab pozwala na dokładne przestudiowanie kształtu obiektów.

Skanowanie kunsztownie wykonanych figur ceramicznych z niemieckiej manufaktury w Miśni z tak wysoką precyzją pozwoliło na uchwycenie wszystkich ich cech warsztatowych. Na przykładzie rzeźby „Bachus z małym faunem” (Wil.694) widać, jak ogromne możliwości daje dostępność w pełni trójwymiarowego modelu rzeźby, w której dwie połączone ze sobą postaci wzajemnie się przysłaniają. Taki kształt obiektu powoduje, że wykonanie jego studyjnej dokumentacji fotograficznej jest wyzwaniem, bo zawsze pewne fragmenty będą się wzajemnie zasłaniać lub nie będą odpowiednio oświetlone. Model 3D znosi te ograniczenia – oglądając go, można decydować o kącie patrzenia i sposobie oświetlenia bryły. Nawet na uproszczonym modelu doskonale widoczne są niuanse, jak biegnąca wzdłuż łydki Bachusa linia – ślad łączenia dwóch części formy, pokazujący technologię tworzenia tej figury ponad 200 lat temu.

W przypadku finalnych, prezentacyjnych modeli wycisków gemm i tłoków pieczętnych wykonano modele tylko ich lica. Dzięki temu dozwalaną przez Sketchfab liczbę trójkątów w modelu mogliśmy spożytkować na odwzorowanie kluczowej frontowej powierzchni i uzyskać dokładniejszy poziom odwzorowania. W przypadku modelu pieczęci (np. „Tłoku pieczętnego Rządcy Dóbr Wilanów”, Wil.6088) przydatną funkcją jest możliwość odwrócenia modelu i popatrzenia na jego negatywową stronę – pieczęć łatwiej wtedy odczytać.

Muzeum Narodowe w Szczecinie zrealizowało dokumentację w technice skanowania z oświetleniem strukturalnym 5 obiektów – kamiennych kapiteli kolumn średniowiecznych, stosując rozdzielczość przestrzenną wynoszącą 100 punktów na mm2. Okazała się ona wystarczająca, by oddać charakter powierzchni obiektów tej wielkości. Na uwagę zasługuje „Czarci kapitel” (MNS/Szt/143) z wapienia gotlandzkiego z ok. 1330 r. ozdobiony na jednym z narożników figurą diabełka.

Muzeum POLIN stworzyło dokumentację 4 obiektów, w tym składającego się z 32 figur kompletu drewnianych figur szachowych (MPOLIN-M), wykonanych przez Polę Najder w 1943 r., gdy ukrywała się w bunkrze. Muzeum Narodowe w Lublinie stworzyło modele 2 niewielkich obiektów archeologicznych, w tym ceramicznej „Figurki jeźdźca na koniu” (445/A/ML). Obiekty z obu ww. muzeów ze względu na swoje niewielkie wymiary i wymaganą dużą wierność odwzorowania geometrii, zeskanowane zostały w rozdzielczości przestrzennej 2500 punktów na mm2.

Muzeum – Zamek w Łańcucie dokumentację trójwymiarową tworzyło jedynie w technikach fotogrametrycznych.


Beneficjent: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Partnerzy: Muzeum Historii Żydów Polskich POLINMuzeum Narodowe w Lublinie (dawniej Muzeum Lubelskie w Lublinie)Muzeum Narodowe w SzczecinieMuzeum – Zamek w Łańcucie
Całkowity koszt projektu: 12 172 215,58 zł
Kwota dofinansowania: 9 247 929,94 zł

POPC