© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Sobiesciana   Sobiesciana   |   10.05.2015

Fajerwerki gdańskie dla uczczenia ślubu Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej

Rycina przedstawia konstrukcję wykonaną na potrzeby pokazu fajerwerków, który odbył się w Gdańsku 25 marca 1691 roku z okazji ślubu Jakuba Sobieskiego i Jadwigi Elżbiety Neuburskiej.

Na drewnianej platformie wzniesionej nieznacznie ponad ziemię ustawiono w centrum kwadratowy postument i cztery mniejsze cokoły w narożnikach. Na ich ścianach umieszczono 24 emblematy w owalnych medalionach – wszystkie uwiecznione zostały na rycinie bądź na cokołach, bądź w górnej części kompozycji. Na przedzie platformy znalazł się kartusz z herbem Gdańska podtrzymywanym przez dwa wspięte lwy. Na głównym postumencie umieszczono kulę ziemską z dewizą Fato junguntur amico, pod którą leżeli tureccy jeńcy. Powyżej, na wieńcu laurowym, dwa gorejące serca z podpisem: Są złączone pomyślnym zrządzeniem losu. Nad nimi dwa orły z berłem i mieczem w szponach podtrzymujące Scutum Sobiescianum. Na czterech cokołach narożnych kobiece figury: Sławy dzierżące trąby z proporcami, na których wyobrażono herb Gdańska. Obok platformy po lewej stronie ustawiono na długich pikach inskrypcję: Vivat Jacobus Ludovicvs Princips Poloniae et Elisabetha Princeps Neobvrgia („Niech żyją: Jakub Ludwik królewicz Polski oraz Elżbieta księżniczka neuburska”). Wokół platformy rozlokowano kilka pik i dwa kołowroty z ładunkami fajerwerków.

U dołu kompozycji sygnatury autorów: Sumptibus David Frid: Rhetti (po lewej) i Fredericus Edel sculpsit (po prawej).

Fajerwerki były widowiskiem skomplikowanym techniczne i rozbudowanym ikonograficznie. Użyto w nim zarówno konstrukcji wodnych, fontann i kaskad, jak i efektów ogniowych: różnobarwnych płomieni i snopów iskier, serii wybuchów oraz wystrzałów z broni palnej. Podczas pokazu odpalono ponad 700 rakiet o różnych kolorach, rozmiarach i formach, a całość zakończyła kanonada 40 dział i 300 muszkietów.