© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   26.01.2016

Galerie Północna i Południowa (Konserwacja, PJM)

Przenikanie architektury i malarstwa

Galerie ogrodowe łączą korpus główny pałacu z dobudowanymi w XVIII wieku skrzydłami bocznymi. Wcześniej otwarte stanowiły połączenie pałacu z ogrodem. Ich sufity ozdabiają freski autorstwa Michelangela Palloniego. Niektóre z malowideł na ścianach również przypisywane są temu artyście.

W czasie ostatnich prac w obu galeriach przeprowadzono gruntowne badania mające na celu ustalenie ich oryginalnej kolorystyki. Dzięki odkrywkom udało się odnaleźć fragmenty bezpowrotnie utraconych malowideł imitujących podziały architektoniczne. Na podstawie badań wyłonił się obraz konsekwentnie dekorowanego iluzjonistycznie wnętrza. W jego kompozycji dominowała barokowa gra malarska – malowidła figuralne przeplatały się z malowaną architekturą, a całość współgrała z rzeczywistą architekturą galerii.

Tajemnicą pozostawała kolorystyka malowideł. Otwarcie galerii na ogród stanowiło duże zagrożenie dla dekoracji. Silny wpływ zmiennych czynników atmosferycznych przyczynił się do dużej degradacji fresków, które w związku z tym wielokrotnie naprawiano, przemalowywano i retuszowano.

Na podstawie badań w Galerii Południowej na fragmencie dekoracji przygotowano wstępną rekonstrukcję kolorystyczną. Na jej podstawie można sobie wyobrazić, jak mogły wyglądać dawniej galerie. To także punkt wyjścia do dalszych dyskusji przed planowanymi szeroko zakrojonymi pracami konserwatorskimi i restauratorskimi.

W wyniku badań malowideł plafonowych Palloniego powstały mapy, na których zaznaczono zakres oryginalnej warstwy malarskiej, a także: przemalowania, retusze, miejsca rozwarstwień tynków i odspojeń farby. Efekty mapowania posłużą w przyszłości do przeprowadzenia rozległych prac naprawczo-restauratorskich.

W ramach rozpoznania natrafiono także na zamurowane przejście do znajdującego się dawniej w wieży skarbczyka z czasów Sobieskiego. Pod nieoryginalnym tynkiem odkryto kamienny portal prowadzący do nieistniejącego już pomieszczenia. Portal zdobiony był dekoracją malarską, co dodatkowo potwierdza barwne wykończenie dawnych galerii.

Tekst: Monika Buraczyńska