© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Gorzeński Jan h. Nałęcz

Gorzeński Jan h. Nałęcz (1626-1695) łowczy litewski. W czasie potopu szwedzkiego przeszedł na stronę szwedzką, skazany za to został na infamię, którą zdjęto w r. 1659. Na sejmie abdykacyjnym w r. 1668 sprzeciwiał się abdykacji króla Jana Kazimierza. Na sejmie nadzwyczajnym 1670, na który posłował z sejmiku średzkiego województw poznańskiego i kaliskiego, poparł protest posła bracławskiego Hieronima Zabokrzyckiego, który zerwał sejm. Szlachta zebrana na sejmiku relacyjnym w Środzie oskarżyła Gorzeńskiego o postępowanie wbrew instrukcjom i wykluczono go od pełnienia w przyszłości funkcji publicznych. W tym samym roku dzięki pośrednictwu przywódców antydworskiej opozycji, m.in. Krzysztofa Grzymułtowskiego, nawiązał kontakt z hetmanem wielkim koronnym Janem Sobieskim.

Wziął udział w kampanii 1671 przeciw ordzie i Kozakom Doroszenki, dowodził wtedy trzema regimentami jazdy.  W najbliższym otoczeniu hetmana przybył wraz z nim do Warszawy na sejm nadzwyczajny 1672. Podpisał akt tajnej konfederacji malkontentów w lipcu tego roku. Uczestniczył następnie w październikowej wyprawie Sobieskiego na czambuły tatarskie na czele regimentu arkebuzerii, odznaczył się zwłaszcza w działaniach pod Niemirowem. Wszedł do konfederacji wiernego Sobieskiemu wojska, zawiązanej w Szczebrzeszynie w listopadzie 1672, konfederaci wysłali go z misją na sejmik generalny ziem pruskich. Wziął udział w wyprawie chocimskiej.

Po wyborze Jana Sobieskiego w r. 1674 znalazł się wśród jego zaufanych współpracowników. W r. 1677 wysłany został w poselstwie do elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma, oblegającego Szczecin, miało to związek z bałtyckimi planami Jana III. Wziął udział w wyprawie wiedeńskiej dowodząc arkebuzerskim regimentem gwardii koronnej. W r. 1685 otrzymał nominację na łowczego litewskiego.