Na wystawie „Leonardiana w kolekcjach polskich” prezentujemy dzieła pochodzące m.in. z kolekcji najznaczniejszych polskich rodzin książęcych i hrabiowskich: Czartoryskich, Lubomirskich, Potockich, Poniatowskich. Wybitni kolekcjonerzy należący do tych rodzin: hrabia Stanisław Kostka Potocki (1755–1821), książę Konstanty Adam Czartoryski (1773–1860) czy książę Henryk Lubomirski (1777–1850), interesowali się twórczością Leonarda da Vinci i leonardianami, wpisując się w ogólnoeuropejskie fascynacje kolekcjonerskie.
Wiemy, że podobnie jak Hansowi Holbeinowi (zwanemu Młodszym; 1497/8–1543) w XIX w. przypisywano masowo portrety wykazujące cechy holbeinowskiego kręgu, tak kolekcjonerzy i autorzy spisów XIX-wiecznych kolekcji w atrybucjach posługiwali się chętnie imieniem Leonarda da Vinci. O wiele chętniej, niż mieli do tego podstawy, zarówno technologiczne, jak i natury proweniencyjnej. Rosnącą świadomość istoty zjawiska leonardianów daje się jednak zauważyć już na początku XX w. Miały na to wpływ badania niemieckiego historyka sztuki Gustava Friedricha Waagena (1794–1868), który zawęził grupę obrazów przypisywanych wcześniej Leonardowi, reatrybuując je Bernardino Luiniemu (ok. 1480–1532)[1].
[1] W 1900 r. sir Charles Robinson przypisywał Luiniemu słynny obraz Zbawcy Świata (sprzedany na aukcji Christie’s w 2017 r. za zawrotną sumę).