© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja

Ogrodnik

  • Rzemiosło artystyczne
  • Niemcy, Miśnia
  • około 1920 (?) model z lat 1762–1767
  • Porcelana, farby naszkliwne, złocenie
  • 47,3 x 22,7 x 16,5 cm
  • Wil.5924

Zaoferowana do zakupu w 2008 r. figura przyniosła wyjątkową okazję uzupełnienia wilanowskiej kolekcji ceramiki o istniejący tu dawniej model, który ostatni raz został wymieniony w inwentarzu z 1895 r. Przywrócenie kompletu było tym bardziej cenne, że eksponowana w XIX stuleciu w Gabinecie Marszałkowej Lubomirskiej para porcelanowych ogrodników była mocno osadzona w historii pałacu – co nieczęsto się zdarza wśród wyrobów rzemiosła artystycznego – udało się ją powiązać z konkretnym nabywcą, a co więcej, udokumentować czas pozyskania.

W liście do żony z 2 października 1800 r. Stanisław Kostka Potocki pisał: Kupiłem także ze trzy figlów z porcelany saskiey za bezcen, nie ładnych, mais tels qu’ils faut pour remplacer ces qui sontpassé de Wilanów a Łańcut [lecz takich, których trzeba, aby zastąpiły te, które przeszły z Wilanowa do Łańcuta]. Nikt ich nie licytował tylko ja i Niemcy, je crains qu’un grand berger et sa tendre compagne ne m’echappent [boję się, że wielki pasterz i jego czuła towarzyszka uciekną mi], bo się w nich szalenie jeden Prusak zakochał, są to machiny wielkie, propres a remplacer [mogące zastąpić] ów wiatrak z Porcelany a nawet y św. Jana... Sukces kolekcjonerski odniesiony na aukcji jest potwierdzony zapisem w skrzętnie prowadzonym przez hrabiego"Pamiętniku Interessów": Kupna na Tandecie po Rogalińskim ... 4 Figury Porcelany Saskiey do Wilanowa f 120.

Mimo że okazałe wyobrażenie młodzieńca z kwiatami nie jest egzemplarzem wypalonym współcześnie z pendant do niego – zachowaną w zbiorach postacią porcelanowej ogrodniczki autorstwa Johanna Carla Schönheita, zaprojektowaną w 1767 r. – harmonijnie się z nim komponuje. Nie wydaje się jednak możliwe ze względów stylistycznych, by męski wizerunek stworzyła w XVIII w. ta sama ręka miśnieńskiego modelera. Za prawdopodobnym terminem produkcji figury ogrodnika już w XX w. wydaje się przemawiać niezwykłe podobieństwo szczegółów malarskich do znanego z literatury wyrobu datowanego na ok. 1920 r.

Barbara Szelegejd