© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Kolekcja   Kolekcja   |   01.04.2014

Portret królowej Marii Józefy

  • Grafika
  • Louis de Silvestre (malował), Jean Daullé (rytował)
  • Paryż
  • 1750
  • Miedzioryt, papier
  • 67,2 x 47,8 cm
  • Wil.5100

Sygn. z lewej: peint par Louis de Silvestre premier peintre de Roy de Pologne Electeur de Saxe a Dresde 1737 oraz z prawej: Grave par J. Daulle graveur du Roy a Paris 1750

Napis pod ryciną: Marie Josephe Reine de Pologne | Electeur de Saxe Archiduchesse d’Autriche

Rycina ukazująca Marię Józefę (1699–1757) powstała jako pendant do portretu króla Augusta III w stroju polskim, wykonanego również na podstawie portretu olejnego pędzla Louisa de Silvestre’ z roku 1737a. Miedzioryty Jeana Daullé (1703–1763) miały za zadanie spopularyzować namalowane przez Silvestre’a reprezentacyjne, całopostaciowe wizerunki pary monarszej. Król został ukazany z podgoloną głową, w białym żupanie i czerwonym kontuszu. Królowa została przedstawiona w czerwonym toczku obszytym futrem i przybranym perłami, z kolczykami i naszyjnikiem oraz w zielonej, podbitej gronostajami typowo polskiej jubce, nałożonej na suknię w duży barwny deseń kwiatowy. Strój dekorują krzyż i gwiazda rosyjskiego Orderu Świętej Katarzyny Męczennicy oraz austriacki Order Gwiaździstego Krzyża. W prawej ręce Maria Józefa trzyma zamknięty wachlarz. Obok z lewej stolik z insygniami królewskimi. W tle wnętrze pałacowe z tarasem i kolumnadą.

W 1964 r. zakupiono do zbiorów wilanowskich powtórzenie warsztatowe portretu Marii Józefy w stroju polskim, ale w zmniejszonej wersji i ukazującej królową nie w całej postaci, lecz nieco poniżej kolan (olej, płótno, wys. 155 cm, szer. 118 cm). Zapewne pierwowzorem tej wersji, podobnie jak i ryciny Jeana Daullé był znajdujący się w Dreźnie oryginał Silvestre’a.

W Wilanowie znajduje się także imponujących rozmiarów (ol., pł., 247,5 × 168 cm) portret Augusta III w charakterystycznym czerwonym kontuszu – jedna z replik warsztatowych dzieła Silvestre’a z 1737 r., na którym wzorował się Daullé. Obraz pochodzi z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, który nabył go przed 1821 r.

Krystyna Gutowska-Dudek