© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum

Słuszka Józef Bogusław h. Ostoja

Słuszka Józef Bogusław h. Ostoja (1652-1701), kasztelan wileński, hetman polny litewski. Ukończył szkoły jezuickie, uczył się w Akademii Wileńskiej i na Uniwersytecie Krakowskim. Na sejmie 1670 wyznaczono go do delegacji, która miała przywieść insygnia koronacyjne dla królowej Eleonory, poślubionej Michałowi Korybutowi Wiśniowieckiemu.

Brał udział w wyprawie chocimskiej 1673 i w bitwie (11 XI), po czym związał się z obozem radziwiłłowskim. Podpisał elekcję Jana Sobieskiego (1674), wziął udział w kampanii przeciw Turkom i przejął na swój koszt buntujące się oddziały litewskie, z którymi pozostał przy królu Janie III. Dostał od niego w r. 1676 chorąstwo wielkie litewskie, budząc oburzenie Paców; wszedł także do rady wojennej przy królu,  brał udział w rokowaniach rozejmowych z Turkami pod Żurawnem.

Zbliżył się do Sapiehów, lecz gdy przeszli oni do opozycji antykrólewskiej, porzucił ich i został jednym z najwierniejszych stronników Sobieskiego na Litwie. W r. 1683 został marszałkiem nadwornym litewskim, a w odsieczy wiedeńskiej wziął udział wraz z wojskiem koronnym. W następnym roku wyprawił się z wojskami koronnymi pod Żwaniec. W r. 1685 został hetmanem polnym litewskim i wojewodą trockim, a wkrótce potem kasztelanem wileńskim. Był w Wilanowie na radzie senatu 30 VI 1685 r., gdzie poparł królewski zamiar wysłania poselstwa do Francji w celu zdobycia posiłków przeciw Turcji. Walczył wspólnie z hetmanem wielkim koronnym Stanisławem Jabłonowskim na Bukowinie (1685). Rozpoczął tworzenie stronnictwa królewskiego na Litwie, lecz napotykał duże trudności, zwłaszcza ze strony Sapiehów. Walczył w kampaniach przeciw Turkom i Tatarom na Podolu i na Bukowinie oraz w Mołdawii.

Po śmierci Jana III opowiedział się po stronie wdowy; także żona Słuszki była bliska królowej Marii Kazimierze. Słuszka wywołał konfederację części wojsk litewskich w buncie przeciw hetmanowi Sapiesze, a w interesie Sobieskich. Na elekcji agitował za Jakubem Sobieskim, w końcu zgodził się na wybór elektora saskiego. Pomimo mediacji królewskiej spór Słuszki z Sapiehami zaostrzał się, jednak  pod koniec roku 1698 wygasł. Słuszka był komisarzem odbierającym Kamieniec Podolski z rąk tureckich. Po bitwie  pod Olkiennikami opowiadał się za załagodzeniem sporów z Sapiehami. Z dwóch małżeństw nie pozostawił potomstwa.