© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Konserwacja   Konserwacja

Szafka z wilanowskiej kolekcji mebli dekorowanych w technice laki europejskiej

W kolekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie znajduje się zbiór różnorodnych obiektów dekorowanych w technice laki europejskiej.

Laka europejska jest naśladownictwem wyrobów orientalnych, pokrytych gładką i błyszczącą warstwą żywicy sumaka lakowego (łac. Rhus vernicifera). Trudności z pozyskaniem drogich, importowanych z Chin i Japonii przedmiotów, zmusiły artystów europejskich do poszukiwania metod i materiałów, dzięki którym mogliby uzyskać powierzchnie równie gładkie i połyskliwe.

Artystą, który osiągnął mistrzostwo w tej dziedzinie, był dekorator na dworze Augusta Mocnego, Martin Schnell (1675 - 1740). Walory jego dzieł inspirowały spadkobierców i kolejnych właścicieli Wilanowa do tworzenia nowych mebli, w które wbudowywano elementy dekorowane w przeszłości przez tego niemieckiego artystę. Tak powstała para szafek na niskich podstawach, w których płyciny drzwiczek, pozyskano z sepetów z kolekcji Augusta Mocnego. Szafki powstały w 1776 roku, natomiast drzwiczki autorstwa M. Schnella datowane są na około 1730 rok.

Szafki wykonane zostały do warszawskiego pałacu ks. Izabeli Lubomirskiej. W archiwaliach zachował się przekaz mówiący o wypłaceniu stolarzowi G.H. Niemannowi zapłaty za wykonanie dwóch czerwonych szafek bez drzwi w stylu angielskim, z dwiema półkami w każdej.

 Po 1799 roku, kiedy Pałac Wilanowski przeszedł w ręce hr. Potockiego, służyły one w nowym apartamencie chińskim do ekspozycji japońskich figur i ceramiki. Z przekazów archiwalnych wiadomo też, że w 1821 roku Stanisław Kostka Potocki zatrudnił snycerza Fischera i złotnika Rotha w celu przeprowadzenia renowacji mebli, w tym szafek. Polakierowano powierzchnie - „kolorem jak dawniej”, wyzłocono zewnętrzne listwy, wewnątrz „czerwono pomalowano”.

Obiekty eksponowane były nieprzerwanie w pałacu do czasów II wojny światowej. Po wojnie, do końca XX wieku przechowywano je w magazynie.

W latach 2004 - 2005 w muzealnych pracowniach przeprowadzono pełną konserwację jednej z dwóch szafek.

Pierwszy etap prac, wykonanych przez Pracownię Konserwacji Mebli objął  stabilizację konstrukcji i uzupełnienie ubytków drewna. Prace konserwatorskie przy polichromii laki europejskiej miały na celu utrzymanie zachowanych szczątkowo, wierzchnich warstw lakieru oraz,  w miarę możliwości, ich regenerację i zabezpieczenie przed dalszą destrukcją.

Dzięki przeprowadzonym pracom konserwatorskim i restauratorskim szafka mogła stać sie ozdobą nowej ekspozycji zaaranżowanej w odrestaurowanych Pokojach Chińskich na I piętrze pałacu.