© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   15.04.2014

XVII-wieczne kufle zakupione w ramach projektu

Pierwszy z zakupionych eksponatów to kufel wykonany przez mistrza Petera Rödego II.

Na płaszczu naczynia przedstawiona jest scena zaczerpnięta z biblijnej Księgi Rodzaju – sprzedaż Józefa w niewolę przez jego starszych braci.

Elementem decydującym o włączeniu tego egzemplarza do zbiorów wilanowskich jest cenny numizmat wprawiony w pokrywę tego naczynia – to rzadki, najwyższej klasy obiekt wykonany ze srebra złoconego, autorstwa gdańskiego medaliera Jana Höhna juniora.

Medal został wybity dla upamiętnienia militarnych zasług króla Jana III oraz odkrycia przez gdańskiego astronoma Heweliusza konstelacji gwiazd nazwanej Tarczą Sobieskiego.  

 

Drugi eksponat jest przedmiotem wyjątkowym ze względu na swoją unikatową dekorację. Na korpusie naczynia przedstawiono repusowane wizerunki króla Jana III i jego małżonki Marii Kazimiery. Jest to jeden z dwóch znanych obecnie w zbiorach muzealnych kufli z tego typu przedstawieniami. Zwykle portrety takowe umieszczano jedynie na mniejszych kubkach.

Jego atrakcyjność historyczną podnosi fakt, że pochodzi on z warsztatu wybitnego, a rzadko reprezentowanego w zbiorach polskich złotnika sygnującego swoje wyroby monogramem PHL. 

Zakupione kufle wzbogaciły najstarszą część kolekcji wilanowskiej, związaną bezpośrednio z pierwszym gospodarzem pałacu, i są prezentowane w historycznych apartamentach królewskich.

 

Kufle są jednym z najpopularniejszych produktów świeckiego złotnictwa. Ich okazałość i dekoracyjność idealnie odpowiadały barokowej potrzebie otaczania się przepychem oraz przedmiotami świadczącymi o zamożności i pozycji ich właścicieli. Ponadto – ze względu na użyty kruszec – stanowiły lokatę kapitału oraz zabezpieczenie finansowe. Ich walory dekoracyjne pozwalały stosować je jako prezenty, formy upamiętnienia ważnych wydarzeń, a niekiedy jako nośniki ważnych treści politycznych.

Przedmioty te wykonywane były z najróżniejszych materiałów: kamionki, fajansu, porcelany, szkła, cyny, srebra, kamienia, bursztynu, kości, kryształu górskiego i drewna. Przeznaczone były do użytku świeckiego, zwykle do picia piwa, grzanego wina lub miodu. Do najczęstszych form dekoracji kufli należały przedstawienia figuralne o różnej tematyce. Zwykle były to rozbudowane, wielopostaciowe sceny zdobiące cały korpus. W dekoracji gdańskich kufli czerpano z tematyki biblijnej i mitologicznej, historii starożytnej, przedstawień rodzajowych, personifikacji oraz motywów kwiatowych.

Kufle zostały zakupione do kolekcji muzealnej dzięki środkom przekazanym przez Totalizator Sportowy.