© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   02.03.2021

Zadanie 1. Przygotuj się

Zanim przystąpimy do prowadzenia przyrodniczych obserwacji, warto się do nich przygotować. Najpierw zastanówmy się, co chcemy obserwować: rośliny, zwierzęta, a może zjawiska atmosferyczne? Każda dziedzina ma swoją specyfikę, słownictwo, które warto poznać, a często także ekwipunek, w który warto się wyposażyć. Jeśli zdecydujemy się na podjęcie obserwacji entomologicznych – czyli takich, których przedmiotem są owady – warto pomyśleć o lupie, która pomoże nam dostrzec szczegóły budowy tych drobnych stworzeń. Niezależnie od wybranego działu nauk przyrodniczych warto przygotować notatnik przeznaczony do obserwacji oraz ołówek i kredki. W notatniku możemy zapisywać, co udało nam się zobaczyć, oraz wykonywać ilustracje. Dawni przyrodnicy podczas wypraw tworzyli szczegółowe opisy miejsc, które odwiedzali, a następnie często wydawali książki z opisem podróży, zawierające też niekiedy piękne, bardzo dokładne ilustracje. Teraz co prawda mamy aparaty fotograficzne, jednak wielu badaczy przyrody wciąż zdecydowanie bardziej ceni dobrze wykonany rysunek niż zdjęcie. A jeśli o literaturze mowa – przyrodnikom bardzo przydają się przyrodnicze atlasy czy tematyczne strony internetowe, które pomagają zdobyć wiedzę na temat grupy organizmów, którą chcemy lepiej poznać.

Przedwiośnie to znakomity czas, by rozpocząć przygodę z obserwowaniem natury. Przyroda dopiero budzi się z zimowego odrętwienia. Ptaki jeszcze nie przyleciały z zimowisk, kwiaty jeszcze nie rozwinęły pąków, owady i inne bezkręgowce nie są aktywne. Jeśli naszą pasją jest ornitologia, czyli nauka o ptakach, zacznijmy bacznie nasłuchiwać ich głosów. O tej porze roku odzywa się niewiele gatunków – głównie sikory, dzwońce, kosy, bębnią wiosennie dzięcioły. Nauczmy się odróżniać te głosy, a potem kolejne. Wiosenny ptasi chór z każdym tygodniem będzie się powiększał – wraz z kolejnymi gatunkami powracającymi z zimowisk. Jeśli bardziej interesujesz się owadami, spróbuj swoich sił w lepidopterologii, czyli nauce o motylach. Już niedługo pojawią się wybudzone z zimowego letargu motyle – rusałki pawik i latolistki cytrynki. Za jakiś czas będziemy mogli obserwować kolejne gatunki, w tym także te, które tak jak ptaki wracają z ciepłych krajów. Sezonowość dotyczy także roślin, a wiosna sprzyja rozpoczęciu przygody z botaniką. Już za chwilę pojawią się pierwsze wiosenne kwiaty – przebiśniegi i krokusy, zaraz za nimi rozkwitną złocie, zawilce, ziarnopłony, zdrojówki, kokorycze, a to dopiero początek!

W nowym sezonie rozpocznijmy nową przyrodniczą przygodę! Przygotuj się: załóż notatnik, podpisz go, zapisuj obserwacje i wykonuj ilustracje. Zastanów się, czy jakaś grupa organizmów interesuje Cię szczególnie. Zdobądź informacje na jej temat: wyszukaj w książkach lub internecie, jakich przedstawicieli tej grupy możesz spotkać w Polsce, jak wiele gatunków ona liczy, które są pospolite, a które rzadkie. Pamiętaj: obserwacje przyrodnicze możesz prowadzić wszędzie, na wycieczce w parku, na własnym podwórku czy na balkonie.