Proski Samuel (1636-1710)
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Proski Samuel (1636-1710) źródło: Polski Słownik Biograficzny
57_elekcja augusta ii na woli0001.jpg

Proski Samuel (1636-1710) kawaler maltański, dyplomata. Starając się o przyjęcie do zakonu Kawalerów Maltańskich zaciągnął się do służby na weneckich galerach, kilka lat przebywał na śródziemnomorskich wyspach Krecie, Korfu i Malcie. Wtedy zapewne nauczył się języków: niemieckiego francuskiego i holenderskiego, znał tez turecki. Wróciwszy do Polski wysłany został do cesarza z oznajmieniem o elekcji Jana Sobieskiego (1674). W r. 1677 wszedł w skład wielkiego poselstwa do Turcji, towarzyszył posłowi, wojewodzie chełmińskiemu Janowi Gnińskiemu, swojemu wujowi. W Konstantynopolu prowadził z polecenia wuja rozmowy z dostojnikami tureckimi. Spisał szczegółowy diariusz z podróży i pertraktacji wielkiego posła.

W r. 1678 został w Turcji jako polski rezydent przy wielkim wezyrze Kara Mustafie. W tym roku, na wyraźny rozkaz wezyra towarzyszył mu w wyprawie przeciw Rosji. Pozostawił pisemną relację także z tej ekspedycji. Swoich doniesieniach do Polski Proski opisywał słabość Turcji i sugerował, że natychmiastowe podjęcie kroków militarnych mogłoby doprowadzić nawet do zdobycia Konstantynopola. Jan III był niezadowolony z rezydenta, któremu nie udało się uzyskać żadnych realnych ustępstw ze strony Turcji. Wezyr zabrał go ze sobą na wyprawę w r. 1683, a na wiadomość o sojuszu polsko-austriackim polecił zakuć w kajdany. Proski był więziony w obozie Kara Mustafy pod Wiedniem, a następnie odesłany do Adrianopola.

Uwolniony w II połowie 1684, w r. 1685 odesłany do Polski, zaraz po powrocie zaczął, za zezwoleniem papieża, starania o przyznanie tytułu kawalera maltańskiego; używał go już w Turcji, ale nielegalnie. Po pewnych kłopotach związanych z zakwestionowaniem jego szlachectwa, od r. 1688 mógł już oficjalnie tytułować się kawalerem maltańskim.

W r. 1690 został stałym posłem polskim we Wiedniu, miał swój udział w staraniach o małżeństwo królewicza Jakuba z Jadwigą Elżbietą neuburską, zawiózł jej pierścień od narzeczonego. Na bieżąco donosił Janowi III o wydarzeniach na dworze wiedeńskim, prowadził też korespondencję z królewiczem Aleksandrem. Uczestniczył w elekcji Augusta II w r. 1697 i został wysłany do Wiednia z oznajmieniem o niej. W roku następnym udał się na Maltę, a potem do Rzymu, skąd przywiózł w r. 1701 relikwie kilku świętych dla poznańskich jezuitów.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem