Narastający w XVII wieku konflikt między Radą Miasta a cechami wybuchł w latach 70. sprowokowany przez sprawę Aegidiusa Straucha. Ten bezkompromisowy teolog luterański w ostrych słowach zwalczał dostojników katolickich, ale i nie oszczędzał kalwinistów. Rada Miasta długo tolerowała jego kontrowersyjne zachowanie, ale ostatecznie, po znalezieniu domniemanych dowodów na proszwedzkie sympatie Straucha, zdecydowano o odwołaniu go ze wszystkich sprawowanych funkcji. W efekcie tych postanowień doszło w Gdańsku do demonstracji i rozruchów, w których przeciwko władzom miejskim, a w obronie kaznodziei opowiedziały się m.in. cechy. Cała sprawa była szeroko komentowana w Rzeczypospolitej, aż w jej rozwiązanie zaangażował się nowo wybrany król Polski, Jan III Sobieski.

Odpis skargi kierowanej przez Straucha do króla (Copia Einer Klage, welche Hr. D. Aegidius Strauch an Ihre Königl[ische] Majestät zu Pohlen gestellet, aber nicht übergeben hat. Nebenst allen dehnen Beylagen, so dazu gehören und man erhalten können. Darinnen begrieffen ist Ein Inhalt alles deßen, was von Zeit seiner Ankunft in Dantzig biß zu seiner Abreise von dannen passiert und vorgelaufen) zawarty jest w tomie opatrzonym tytułem „Strauchiana”, na który składają się także inne materiały dotyczące rozruchów w Gdańsku w latach 1674-1675.