Kopia portretu króla Jana III Sobieskiego (Obraz, )
- Autor: Stanisław Michałowski
- Czas powstania: 1961
- Instytucja przechowująca: Muzeum Zamkowe w Malborku
- Miejsce przechowywania: Malbork
- Państwo: Polska
- Materiał/Technika: płótno, olej
- Wymiary: 89,5 x 74 cm
- Numer inwentarza: MZM/MRT/18
Konterfekt w ujęciu trzy czwarte, do pasa, na ciemnym tle; twarz zwrócona na patrzącego. Król nosi na głowie ciemny kołpak, ubrany jest w ugrowy żupan z narzuconą przez lewe ramię ciemną delią z czerwonym podbiciem, spiętą złotą zaponą z diamentami. Z prawego barku spływa szaroniebieska szarfa, u dołu której zawieszony jest owalny klejnot z diamentami. Klejnot ten wychodzi poza kadr przestrzeni, w której umieszczono portretowanego, zachodząc na szare tło powierzchni inskrypcyjnej. Inskrypcja zapisana złotymi, majuskułowymi literami, w dwóch wierszach: Ioannes III DG REX POLONIAE/ELECIUS ANNO 1674. Napis z datą elekcji powtórzony nad prawym ramieniem: AŌ: 1674. Za lewym ramieniem króla, przy prawej krawędzi kompozycji, częściowo widoczna złota zamknięta korona, inkrustowana kamieniami i zwieńczona krzyżem łacińskim.
Oryginał tego portretu jest częścią liczącego 24 wizerunki Pocztu królów polskich znajdującego się w Sali Królewskiej ratusza w Toruniu. Zespół ten powstawał w latach 1645–1828, malowany przez artystów toruńskich. Portret Jana III należy do grupy wizerunków wykonanych wkrótce po elekcji nowego władcy. Kopie portretu Jana III oraz kilku wcześniejszych władców wykonano dla Muzeum Zamkowego w Malborku z intencją użycia ich w aranżacji pomieszczeń królewskich w skrzydle zachodnim Zamku Średniego.
Osobliwością tej kompozycji jest wizualne podkreślenie związku osoby przedstawionej z jej funkcją. Czwarta litera słowa POLONIAE została zasłonięta i zastąpiona przez owalny klejnot z szarfy króla, ukazując pozycję monarchy, który jak klejnot jest centralną częścią państwa. Koncept wpisujący element portretu w inskrypcję pod wizerunkiem to dobry przykład barokowego kunsztownego wiązania słowa i obrazu.
polecane
Od czasu objęcia zamku malborskiego przez króla Kazimierza IV Jagiellończyka (8 czerwca 1457 r.) jego część – Pałac …
Znakomity historyk dziejów nowożytnych Polski Władysław Konopczyński pisał w 1921 r.: Do kogo z nas Polaków w wieku …
Każdy licealista zapytany o cechy charakterystyczne estetyki barokowej w literaturze jako pewną oczywistość przypomni kategorię konceptu. Jeśli jednak …