Solenni esequie di Maria Clementin[a] Sobieski regina dell'Inghilterra celebrate nella chiesa di s. Paterniano in Fano dall'Ill[ustrissi]mo, e R[everendissi]mo Monsignor Giacomo Beni vescovo di detta città li 23. maggio MDCCXXXV (Druk, )
- Autor: Sebastiano Paoli
- Wydanie pierwsze:
- Czas powstania: 1736
- Wydawca: Gaetano Fanelli
- Miejsce wydania: Fano
- Wydanie kolejne:
- Czas wydania:
- Inny wydawca:
- Miejsce wydania kolejnego:
- Dziedzina: opis uroczystości żałobnych
- Osoba powiązana: Maria Klementyna Sobieska
- Powiązane wydarzenie: Śmierć Marii Klementyny Sobieskiej
- Instytucja przechowująca: Biblioteka Watykańska
- Miejsce przechowywania: Rzym
- Państwo: Watykan
- Numer inwentarza: York.S.7
- Inne egzemplarze:
, Biblioteca Casanatense
, Biblioteka Watykańska
, Biblioteka Watykańska
Druk zawiera opis egzekwii Marii Klementyny, zorganizowanych w kościele San Paterniano we włoskim Fano, przez miejscowego biskupa, Jakoba Beni. Mamy więc do czynienia z bardzo ciekawym typem tekstu – który miał dokumentować uroczystą ceremonię żałobną oraz przemyślany, ale efemeryczny program ikonograficzny dekoracji kościoła, przygotowanej na tę okoliczność. Uroczyste egzekwie były częstym zjawiskiem w barokowej kulturze i znamy je z dużą dokładnością właśnie dzięki przekazom tego typu. W nielicznych przypadkach do naszych czasów zachowały się również fragmenty takich dekoracji.
Tekst napisany przez Sebastiana Paoli dokładnie przedstawia i interpretuje emblematyczną dekorację kościoła – łączącą tekst i obraz, wychwalającą cnoty Marii Klementyny, jej królewskie pochodzenie i oddanie sprawom religijnym. Jak na religijną uroczystość żałobną przystało – kompozycje opierały się na cytatach biblijnych i wyrażały nadzieję na życie wieczne.
Fasada kościoła San Paterniano (wybranego specjalnie ze względu na dostojność i duże rozmiary) udekorowana została purpurowym i czarnym suknem, tarczami herbowymi: Stuartów i Sobieskich, oraz dużym kartuszem informującym o zmarłej.
Również wnętrze pokryte zostało różnymi tkaninami, które miały naśladować rzeźbę stiukową. Na pilastrach nawy głównej umieszczono przedstawienia zmarłej i alegorie jej cnót. Dodatkowo, w różnych miejscach kościoła rozmieszczone zostały figury szkieletów trzymających czaszki lub świece. W łukach międzynawowych umieszczono herb Sobieskich.
Nad kapitelami pilastrów znajdujących się na skrzyżowaniu naw znalazły się alegorie chrześcijańskiej cierpliwości, miłosierdzia względem ubogich, pokory oraz nadziei pokładanej w Bogu. Każdej z nich towarzyszył stosowny cytat biblijny. Dekorację dopełniały emblematy odnoszące się do cnót Marii Klementyny i mającego nadejść królestwa Bożego.
Centrum tej złożonej treściowo dekoracji stanowiła konstrukcja umieszczona w nawie głównej, przypominająca ośmioboczną świątynię. Dekorowana była różnymi materiałami mającymi imitować kamień, a także figurami szkieletów, medalionami i tarczami Janiny. W centrum tej konstrukcji wznosiła się wysoka urna w kształcie piramidy. Zmarłą upamiętniały dwie inskrypcje: ÆTERNÆ MEMORIÆ MARIÆ CLEMENTINÆ SUBIESKI MAGNÆ BRITANNIÆ REGINÆ PRO LAUDE SAT EST i EXPECTANTES BEATAM SPEM ET ADVENTUM GLORIÆ MAGNI DEI. Jak zaznacza autor opisu: „jednak najbardziej uwagę widzów zwracał siedzący na urnie szkielet, który w lewej, wzniesionej ku górze ręce trzymał złotą koronę, prawą zaś podtrzymywał portret królewny.”
Opis dekoracji kończy relacja z uroczystości żałobnych, które odbyły się 23 maja 1735 roku.
Druk został wydany w Fano, w drukarni lokalnej diecezji, prawdopodobnie w 1736 roku. Zawiera dwie ryciny sygnowane przez Josefa Camerata (I. Chamerat sculp. 1736), przedstawiające widok wnętrza kościoła udekorowanego na egzekwie oraz konstrukcję wzniesioną w nawie głównej. Egzemplarz przechowywany w Biblioteca Casanatense w Rzymie zszyty został wraz z innymi sześcioma drukami w tom o tematyce religijnej.
polecane
W polskim kościele pod wezwaniem św. Stanisława w Rzymie odbyła się ceremonia żałobna upamiętniająca śmierć króla, do której …
Chodzenie do kościoła sprawia mi ogromną przyjemność. Nigdy nie czuję się lepiej niż gdy idę do kościoła. Nie …
Relazione dell'infermità, e morte del real principe Alessandro Sobieski figlio della glo: me: di Giovanni 3. rè di …