Stemmaty w staropolskich książkach
Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej
Bartłomiej Czarski
Muzeum Pałac w Wilanowie 2012, ISBN 978-83-63580-07-0, s. 300, il. 45.
Stemmaty były na tyle rozpowszechnione w drukach wydawanych od XVI do połowy XVIII w. w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, że należałoby mówić o nich jako o pewnym fenomenie staropolskiej kultury książkowej. Były to struktury słowno-obrazowe złożone z herbu i krótkiego wiersza, które pełniły funkcję panegiryczną i propagandową, poprzedzały zarówno mowy weselne czy pogrzebowe, jak i teksty polityczne. Zawarte w nich treści pochwalne kierowały uwagę na osobę bohatera utworu lub mecenasa oraz dowodziły wspaniałości opiewanego rodu. Wiersze na herby pisali niekiedy najlepsi twórcy, żeby wspomnieć: Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Uważna lektura wybranych przez Bartłomieja Czarskiego stemmatów odsłania nam obraz świata szlacheckich wartości. Tłem jest panorama kultury sarmackiej, którą cechowała z jednej strony wielowyznaniowość i wielokulturowość, z drugiej – jedność osiągana dzięki wspólnocie dziedzictwa antycznego i dzięki językowi komunikacji szlacheckiej, jakim do końca XVIII w. pozostawała łacina.
prof. dr hab. Barbara Milewska-Waźbińska
Rozprawa doktorska Bartłomieja Czarskiego, na której podstawie muzeum wydało tom „Stammaty w staropolskich książkach”, została wyróżniona w konkursie na najlepszą rozprawę doktorską za lata 2011–2013 dotyczącą epoki baroku. Praca „Stemmata w ramie wydawniczej druków z okresu staropolskiego – studium zjawiska” została napisana pod kierunkiem prof dr hab. Barbary Milewskiej-Waźbińskiej.
Kup teraz w e-sklepie
Polecane
Festa i muzyka na dworze Marii Kazimiery w Rzymie
Królowa Maria Kazimiera była osobą ze wszech miar niezwykłą; obdarzona nie tylko wybitną urodą, ale też nieprzeciętnym umysłem, miała ogromne ambicje polityczne i należała do grona sawantek. Była przy tym kobietą spełnioną, kochaną przez swego drugiego męża Jana Sobieskiego i czułą matką gromadki dzieci. Dr Aneta Markuszewska przedstawia jeszcze inne oblicze Marysieńki – wybitnej koneserki muzyki i mecenaski, która już jako królowa wdowa realizowała swoje estetyczne ambicje rezydując w Rzymie (1699–1714).
Pamiętniki historyi życia i czynów Jana III Sobieskiego
Pamiętniki Philippe’a Duponta są fascynujące: pisał je żołnierz, artylerzysta i towarzysz broni Jana Sobieskiego. Wraz z nim widzimy pola bitewne, czujemy zapach prochu. Ale ten dzielny oficer nie tylko lont umiał trzymać w ręku – piórem też władał pewnie.
Sławne ziele zwane tabaką
Książka pełna świetnych anegdot i barwnych opisów, jednocześnie uczona i popularna, traktuje o dziejach „tytoniowego ziela”. Autor, znakomity znawca przedmiotu, przywołuje żałosny przykład „pierwszego europejskiego tytoniarza” p. Rodriga de Jerez, którym zajęła się św. Inkwizycja, gdyż palenie tytoniu uważano podówczas za oznakę przyjaźni ze wszelkim diabelstwem. Wylądował na siedem (!) lat w więzieniu.
Historia Polski Bernarda O’Connora
Bernard O’Connor – irlandzki katolik, który przeszedł na anglikanizm, osobisty lekarz króla Jana III, zapalony przyrodnik i wnikliwy historyk, przebywał w Polsce kilka miesięcy, ale dzięki intuicji, zmysłowi obserwacji i darowi słowa zdołał ją opisać tak, jak żaden inny gość z Wysp Brytyjskich aż do Normana Daviesa. Spoglądał na Rzeczpospolitą chłodnym okiem medyka: dostrzegał wszystkie jej bolączki i cnoty. Historia Polski O’Connora jest niezwykle cennym źródłem, a przy tym interesującym dziełem literackim.
Wilanowski Top 15
Wilanowski Top 15 to najcenniejsze, najbardziej niezwykłe i najpiękniejsze dzieła z kolekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie. Pochodzą z całego świata …
