PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Talerz z herbem aragońsko-sycylijskim

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzemiosło artystyczne
Walencja (Manises)
przed 1500
Fajans, dekoracja plastyczna z formy, lustr na szkliwie cynowym
6,9 x Ø 44,4 cm
Wil.2341

talerz_z_herbem

Nieliczne kolekcje mogą poszczycić się posiadaniem tak reprezentacyjnego naczynia ceramicznego, którego dekoracja herbowa ściśle wiąże je z dziejami kraju, w jakim powstało. Mimo że Sycylia znalazła się od 1282 r. we władaniu Aragonii, orły sycylijskie wprowadzono na dwóch polach diagonalnie podzielonej tarczy herbowej dopiero w 2. poł. XV w. Wówczas to, w 1468 r. Jan II Aragoński nadał godność króla Sycylii swemu synowi Ferdynandowi (1452 – 1516), który po śmierci ojca w 1479 r. przejął również panowanie nad Aragonią. Wydaje się, iż godło aragońsko-sycylijskie stosowane było przez ceramików w czasie panowania tego właśnie władcy. Na terenie Hiszpanii nie zachowały się jednak talerze z umieszczoną pośrodku dna dekoracją heraldyczną identyczną z tą, jaka widnieje na naczyniu z kolekcji wilanowskiej; poza nim znane są jedynie cztery tak dekorowane egzemplarze – w Petersburgu, Berlinie i dwa w Londynie.

Okazała, przeznaczona do zawieszenia misa stanowi niezwykle cenny wyrób z innego jeszcze powodu. Jest ona przykładem fajansu hiszpańsko-mauretańskiego, od którego rozpoczęły się nowożytne dzieje ceramiki europejskiej. Umiejętność wykonywania tego rodzaju tworzywa ceramicznego, krytego nieprzezroczystym szkliwem z dodatkiem tlenku cyny i zdobionego metalicznie połyskującym lustrem, przenieśli we wczesnym średniowieczu na Półwysep Iberyjski Arabowie. Technika ta, znana od IX w. w Mezopotamii, a później rozpowszechniona w Persji, Syrii i Egipcie, polegała na nałożeniu na wypalone i pokryte szkliwem naczynia odpowiednich farb (uzyskanych z rozpuszczonych w occie winnym m.in. siarczków miedzi i srebra oraz ochry) i wypaleniu ich w niskiej temperaturze bez dostępu powietrza (tj. w ogniu redukcyjnym). W efekcie zdobiona powierzchnia fajansu uzyskiwała „miedziane” lśnienie o różnych odcieniach barwy złota, brązu i czerwieni. Stosujący ten sposób dekoracji ceramicy z Malagi i Granady przenosili się na północ kraju, na tereny chrześcijan; w XIV w. udokumentowana jest wytwórczość lustrów w Katalonii, a w XVI w. w Aragonii. W XV w. słynęła z nich katalońska Walencja (której co najmniej ¼ mieszkańców stanowiła ludność muzułmańska) z leżącymi w jej pobliżu: Manises, Paterną, Mislatą i Gesarte. Mimo ostatecznego pokonania Maurów w Hiszpanii w 1492 r., kiedy to skapitulowało nasrydzkie królestwo Granady, produkcja ceramiki hiszpańsko-mauretańskiej była kontynuowana aż po wiek XVIII, a eksportowana do Włoch przez Majorkę (od nazwy tej wyspy powstało określenie „majolika”) dała początek pokrewnym wyrobom w Derucie i Gubbio.

Barbara Szelegejd

talerz_1

Talerz ze sceną cudu, który przydarzył się Serwiuszowi Tulliuszowi

Wśród pochodzących z wilanowskiego, historycznego zbioru talerzy majolikowych (liczącego obecnie 9, a przed II wojną światową 13 egzemplarzy), powstałych we …

44_misnia_półmisek wil.157.jpg

Kruche i modne nowości: fajans i porcelana

Od połowy panowania Augusta III nastały talerze farfurowe, dalej porcelanowe, nareszcie cała służba stołowa składała się u wielkich panów z …

talerz_z_janem_iii_sobieskim_misnia.jpg

Talerz dekoracyjny

, 1883?, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa, Polska
Zbliżająca się rocznica Odsieczy Wiedeńskiej stała się prawdopodobnie okazją do złożenia w …

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem