Wota Sobieskich. Buńczuk (II) z kościoła par. i kol. pw. św. Anny w Krakowie
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Wota Sobieskich. Buńczuk (II) z kościoła par. i kol. pw. św. Anny w Krakowie Jerzy Żmudziński
Buńczuk

Buńczuk z kościoła św. Anny w Krakowie złożony jest z drzewca (zapewne nowszego) – który został pomalowany w romby, a od dołu zaopatrzony w okucie – oraz z niewątpliwie oryginalnej części górnej, która ma formę laski o zmiennej szerokości i jest zakończona okuciami: dolnym w formie pierścienia i górnym z wieńczącą całość kulą. Pozostała powierzchnia części górnej pokryta jest włosiem – barwionym (farbowanym lub malowanym powierzchniowo) i plecionym – oraz wzorami geometrycznymi z dominującym motywem rombów. W górnych partiach plecionka została zniszczona i zastąpiona parcianą taśmą. W połowie wysokości górnej części doczepiony jest długi pęk włosia, a wyżej widać sześć odrębnych jego kosmyków ujętych w plecione pętle i przytwierdzonych do drzewca za pomocą wspomnianej taśmy. Jeszcze wyżej, tuż pod metalową tuleją z kulą widoczne jest doczepione do drewna, krótko przycięte włosie ułożone w kilku warstwach. Włosie nosi ślady barwienia w pasy o żywych kolorach.

Dzieje, stan badań i problematyka buńczuka – tak jak w przypadku pierwszego zabytku tego rodzaju zachowanego w kościele (zob. buńczuk (I) z kościoła par. i kol. pw. św. Anny w Krakowie).


Literatura:

Józef Alojzy Putanowicz, Życie, cuda i dzieje kanonizacji Ś. Jana Kantego, Kraków 1780, s. F2.

[Józef] Łepkowski, Buńczuki, „Czas”, 1880, 209 (nr z 12 IX), s. 1.

Katalog wystawy zabytków z czasów króla Jana III i Jego wieku, Kraków 1883 (wersja pełna, z dodatkami i tablicami), poz. kat. 914, 915 na s. 204.

Zabytki XVII wieku. Wystawa jubileuszowa Jana III w Krakowie 1883, [album wystawy], Kraków 1884, Objaśnienia – s. 3, tabl. I (ułożony poziomo, u dołu).

Eulalia Benoit, Żywot św. Jana Kantego w 500 rocznicę Jego urodzin, przełożył i uzupełnił ks. Julian Bukowski, Kraków 1890, s. 312, 347 (w obrębie dopisków Bukowskiego).

Ks. Julian Bukowski, Kościół akademicki św. Anny, Monografia historyczna, seria Biblioteka Krakowska, 17, Kraków 1900, s. 29, il. na tabl. po s. 36.

Ks. Julian Bukowski, Krótka wiadomość historyczno-artystyczna o kościele Świętej Anny w Krakowie z powodu dwóchsetlecia rocznicy poświęcenia tegoż kościoła, Kraków 1903, s. 21, il. na tabl. po s. 32.

Stanisław Świerz-Zaleski, Przewodnik po jubileuszowej wystawie epoki króla Jana III w Zamku Królewskim na Wawelu od 15 lipca do 30 września 1933 w dwustupięćdziesięciolecie odsieczy wiedeńskiej, Kraków 1933, poz. kat. 228, 229 na s. 36.

Henryk Barycz, Z dziejów kościoła św. Anny w Krakowie, Kraków 1935, s. 13.

Katalog zabytków sztuki w Polsce, 4, Miasto Kraków, 2, Kościoły i klasztory Śródmieścia, 1, red. Adam Bochnak, Jan Samek, Warszawa 1971, vol. 1 – s. 89.

Zdzisław Żygulski jun., Trofea wiedeńskie, „Studia Wilanowskie”, T. III–IV, 1978, s. 109.

Zdzisław Żygulski jun., Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu, wyd. II, Warszawa 1982, s. 292.

Jan III Sobieski w Uniwersytecie Jagiellońskim. Wystawa w trzechsetną rocznicę wiktorii wiedeńskiej, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego i Biblioteka Jagiellońska, Collegium Maius 2 II–28 II 1983, opracowanie katalogu Elżbieta Burda, Anna Piskorz, Kraków 1983, poz. kat. 106 na s. 34.

Zdzisław Żygulski jun., Sztuka islamu w zbiorach polskich, Warszawa 1989, s. 14–15, poz. kat. 95 na s. 31–32, il. 95 (prawy).

Odsiecz Wiedeńska 1683. Wystawa jubileuszowa w Zamku Królewskim na Wawelu w trzechsetlecie bitwy. Tło historyczne i materiały źródłowe, 1–2, Kraków 1990, vol. 1 – poz. kat. 491 na s. 282 (notę opr. Jerzy T. Petrus).

Die Karlsruher Türkenbeute. Die „Türckische Kammer“ der Markgrafen Ludwig Wilhelm von Baden-Baden. Die Türckischen Curiositaeten der Markgrafen von Baden-Durlach, [katalog zbiorów], Badisches Landesmusum Karlsruhe, Bearbeiter von Ernst Petrasch, Reinhard Sänger, Eva Zimmermann, Hans Georg Majer, München 1991, s. 78 (w obrębie noty kat. 17 na s. 77–78, opr. Ernst Petrasch).

Michał Rożek, Peregrinatio religiosa, „Folia Historica Cracoviensia”, vol. 4–5, 1997–1998, Księga pamiątkowa dla uczczenia Ks. Prof. Bolesława Przybyszewskiego w 90. rocznicę urodzin, s. 226.

Zdzisław Żygulski jun., Tureckie trofea i imperialny styl osmański, w: tegoż, Światła Stambułu, Warszawa 1999, s. 177, il. 7 na s. 176.

Jan Samek, Uniwersytecka Kolegiata Św. Anny w Krakowie, Kraków 2000, s. 49.

Jerzy Żmudziński, Wota i pamiątki po Janie III Sobieskim oraz jego rodzinie w kościołach polskich – problem badawczy, w: Primus Inter Pares. Pierwszy wśród równych czyli opowieść o królu Janie III, [katalog wystawy], Muzeum Pałac w Wilanowie, 24 kwietnia–30 września 2013, Warszawa 2013, il. na s. 183.

Ewa Gaczoł, Natan Krieger, krakowski fotograf, „Spotkania z Zabytkami”, R. XLI, 2017, Nr 9–10 (367–368), il. 3 na s. 54.

Jerzy Żmudziński, Jan III Sobieski wraca spod Wiednia – królewskie trofea i wota w świątyniach Polski, w: Jan III Sobieski. Polski król w Wiedniu, [katalog wystawy], Österreichische Galerie Belvedere, Wien, Winterpalais, 7 lipca–1 listopada 2017 roku, wyd. Paweł Jaskanis i Stella Rollig, red. Maike Hohn i Konrad Pyzel, München 2017, s. 218–221 (wydana została także równoległa wersja niemiecka), s. 219.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem